Á grunnslóð

Í gær, 27. 12.´17, birtir fjölmiðla- og alþingismaðurinn Óli Björn Kárason grein í Mogga. Hún er arfavitlaus og því vel þess virði að lesa hana. Við sem þekkjum til fjölmiðlastarfs Óla Björns vitum að hann rær á grunnmið flestum stundum. Þeir sem ekki þekkja til geta fræðst um hann með því að lesa greinar hans í Morgunblaðinu og ekki síður með því að kynna sér frásögn af framgöngu hans á fjölmiðli, sem líklega var svo til frjáls, í viðtalsbók Silju Aðalsteinsdóttur og Sveins R. Eyjólfssonar, Sá fær allt sem bíða kann.

Greinin Óla Björns á að fjalla um nauðsynlega aðstoð hins opinbera við “frjálsa fjölmiðla.” Þingmaðurinn segir að Ríkisútvarpið fái stærstan hluta tekna sinna með “lögþvinguðum hætti”. Það eitt út af fyrir sig er hrottaleg ef satt er, að þingið hafi samþykkt þvingunarlög. Og hvað er það, nánar til tekið? Og hvernig ber þau að? Og hvernig ná þau fram, þvingunarlögin? Um það er ekki getið. Það er róið á grunnmið.

Þá segir þingmaðurinn að “Forréttindi ríkismiðilsins hafa leitt til þess að einkareknir fjölmiðlar séu flestir veikburða og margir berjist í bökkum … Ólíkt Ríkisútvarpinu þurfa sjálfstæðir fjölmiðlar að standa reikningsskil á því sem þeir gera … Með öðrum orðum: Einkareknir fjölmiðlar búa við aðhald almennings. Agavald almennings nær hins vegar ekki til ríkisrekinnar fjölmiðlunar.” Og margt fleira segir maðurinn af grunnmiðum. Hugmyndir hans um aðstoð eru að fella skuli niður virðisaukaskatt af “frjálsum fjölmiðlum” og hemja auglýsingabirtingar í Ríkisútvarpinu.

Ekki þori ég að fullyrða að hinir “frjálsu fjölmiðlar” munu batna við að losna undan virðisaukaskatti. En ég efast um það. Trúverðugleiki fjölmiðils veltur á starfsfólkinu. Hæfni þess. Þekkingu. Reynslu. Dómgreind. Og virðisaukaskattur er ekki greiddur af neinum þessara eiginleika. Hvað auglýsingamagnið í Ríkisútvarpinu varðar mætti þingmaðurinn velta því fyrir sér, ef hann getur, hvers vegna þær eru svo margar þar, auglýsingarnar; hvort það geti verið vegna þess að þeir sem þurfa að auglýsa telja sig vita að auglýsing skilar sér betur í Ríkisútvarpinu en annars staðar. Og vill hann þá, þingmaður frelsisins, afnema frelsi auglýsandans til þess að velja sér auglýsingamiðil?

Og merkilegt er það að þingmaðurinn nefnir ekki með nafni hinna “frjálsu fjölmiðla.” Reyndar gera þeir það sjaldnast, postular frelsisins. Kannski telja þeir að fjölmiðillinn sem birtir angistarskrif þeirra sé frjáls? Mogginn? Mogginn sem er í eigu stórútgerðarinnar, Kaupfélags Skagfirðinga, furðufugla úr viðskiptalífinu og undir stjórn pólitískasta ritstjóra landsins? Er það kannski hann, Mogginn? Er Mogginn flaggskip “frjálsra fjölmiðla”?