Af sómakennd

Karl Th. Birgisson skrifar

Það er fallegt orð, sómakennd.

Sómakennd kemur alltaf upp í hugann þegar lesið er um þingmenn Miðflokksins og atlögu þeirra að Báru Halldórsdóttur. Nú síðast þegar þeir heimta upplýsingar um fjármál hennar, sms og símtöl.

Bára brást við með sínum hætti og birti umbeðnar upplýsingar hvað fjármálin snerti. Það var skiljanlegt, en líka rangt.

Það er ofur skiljanlegt að Bára vilji losna við áreitið frá óværunni sem Sigmundur Davíð og félagar eru. Þetta er samt röng leið að því marki.

Með því að birta þessar upplýsingar gefur Bára því nefnilega undir fótinn að kröfur þingmanna Miðflokksins séu með einhverjum hætti eðlilegar eða réttmætar. Að þeir eigi í einhverjum skilningi rétt á að fá það sem þeir heimta.

Þann rétt hafa þeir ekki. Alþingismenn hafa engan – og þið afsakið orðbragðið, en það er því miður viðeigandi – þingmenn hafa andskotann engan rétt á því að siga lögmönnum á almenna borgara og krefja þá um upplýsingar um einkahagi, símtöl og fjármál.

Almennir borgarar eiga ekki að þurfa að sanna sakleysi sitt þegar þingmenn dylgja um þá og ljúga upp á þá.

Á þessu er líka önnur hlið: Með því að birta bankayfirlitið gefur Bára Miðflokksmönnum færi á að spinna nýjan þráð í vef sínum.

„Hvers vegna birtir hún ekki líka sms-in og símtölin? Hvað er hún að fela? Hún hefur greinilega eitthvað að fela.“

Er þetta ósennileg framvinda? Ónei. Annað eins hefur gerzt í kollinum á Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni.

Í viðtali myndi hann orða hugsunina einhvern veginn svona: „Það er ágætt að hún birti bankayfirlitið eins og um var beðið, en það vekur óneitanlega athygli hvað hún birtir ekki. Hún hlýtur að vilja hafa allt uppi á borðum, ekki bara sumt. Það viljum við öll.“

Og vitiði hvað? Fjöldi fólks myndi trúa þessum spuna og draga þá ályktun, að Bára Halldórsdóttir hafi eitthvað að fela.

Án þess að svo mikið sem ögn af vísbendingu um misferli hafi verið lögð fram.

Ekki ein ögn.

Í þessum ógeðslega málatilbúnaði kemur eitt nafn æ oftar upp í hugann. Joseph McCarthy öldungadeildarþingmaður.

Sérgrein hans á kommúnistaveiðum var að ýja að, gefa í skyn, sá fræjum efasemda, grafa undan trúverðugleika, dylgja og drótta að, eða bara hreinlega ljúga þegar hann taldi þess þörf. Þessi aðferð dugði honum og samstarfsfólki hans til þess að eyðileggja líf fjölda saklausra einstaklinga.

Þar kom að hann gekk svo langt að ágætum manni, lögmanninum Joseph Welch, var nóg boðið. Hann fór í rólegheitum yfir rangfærslur McCarthys og þegar þingmaðurinn gaf sig ekki spurði Welch einfaldlega:

„Hefurðu enga sómakennd, þingmaður?“

Að svo búnu neitaði hann að svara fleiri spurningum enda voru spurningarnar tilbúningur og þvaður, og umræðuefnið ekki boðlegt.

Joe McCarthy fór á sögubækur sem hættulegur loddari, en mikilvægt fordæmi.

Það er nefnilega gott og dýrmætt orð, sómakennd.