Það sem Illugi neitar að viðurkenna (en skilur samt)

Illugi Gunnarsson er klár maður. Hann skilur stöðu sína, en neitar að viðurkenna hana fyrir sjálfum sér og öðrum.

Viðtalið furðulega í Fréttablaðinu í dag er ein löng staðfesting á þessu. Þar er allt sem einkennir málflutning stjórnmálamanns í vondri stöðu: Þögn, útúrsnúningar og rangfærslur, og sjálfsvorkunn.

Þar er þögn um lánið sem hann fékk frá Orku Energy. Ég get ekki fullyrt að Illugi hafi fengið þetta lán, en ég veit að Ingi Freyr Vilhjálmsson veit það. Það nægir mér. Ingi Freyr fer ekki með fleipur um slíkt. Til þess er hann of vandaður blaðamaður.

Það styrkir þetta viðhorf að hvorki Illugi né Orka Energy hafa þrætt fyrir tilvist lánsins. Í yfirlýsingu í dag segir fyrirtækið aðeins að ráðherrann skuldi því ekkert núna og neitar að tjá sig um annað. Illugi segir ekki múkk. Sem er að sínu leyti ágætt – hann skrökvar þá ekki á meðan.

En jafnvel þótt ekkert væri lánið – gefum okkur að það hafi aldrei verið neitt lán – eru Illugi Gunnarsson og Haukur Harðarson, stjórnarformaður Orku Energy, of tengdir til þess að ráðherrann geti eða megi með nokkrum hætti koma nálægt málefnum sem snerta fyrirtækið.

Illugi lýsir Hauki sem einum af sínum „nánustu“ vinum. Það eitt nægir til þess að ráðherrann má ekki með neinum hætti beita sér í þágu fyrirtækisins. Það er grundvallaratriði í heilbrigðri stjórnsýslu.

Við slíkar aðstæður segir ráðherrann: „Hér á í hlut náinn vinur minn. Þar með er ég vanhæfur og því stíg ég til hliðar og læt annan ráðherra um þetta tiltekna verkefni.“

Við bætist svo, að þessi góði vinur bjargaði Illuga og fjölskyldu hans í miklum fjárhagsvandræðum. Það er gott, lofsvert og til eftirbreytni. Það lýsir góðri og fallegri vináttu.

En um leið varð Illugi Gunnarsson ennþá vanhæfari til að koma fram sem ráðherra í þágu þessa fyrirtækis. Það er svo kristaltært og skýrt að ekki þarf einu sinni að fletta upp í siðareglum stjórnarráðsins (ef ríkisstjórnin hefur ekki fellt þær úr gildi).

Þetta snýst ekki um „óeðlilega fyrirgreiðslu“, heldur um hvaðeina sem Illugi Gunnarsson gerir í krafti opinbers embættis síns í þágu þessa tiltekna fyrirtækis. Hann má ekki og á ekki að koma nálægt því.

Þetta veit Illugi af því að hann er klár maður, og þess vegna beitir hann fyrir sig útúrsnúningum og rangfærslum til að reyna að bjarga sér.

Kannske tekst það. Vonandi ekki. Ekki af því að ég vilji Illuga illt – þvert á móti er mér hlýtt til mannsins – heldur vegna þess að þegar dómgreindin brestur og ráðherrar haga sér þvert á heilbrigða stjórnsýsluhætti, þá eiga þeir að víkja.

Illugi þarf að viðurkenna það.