Forskrift að kjarasamningum
Það hefur tíðkast hér á landi að „aðilar vinnumarkaðarins“ búa til forskrift að kjarasamningum og gera síðan kröfu um að allir aðrir fylgi í þeirra fótspor. Forskriftin er oftast einföld x% hækkun á alla launataxta.
Yfirleitt er ekkert litið til þess hvort launin sem semja á um eru lág eða há, hvort viðkomandi hópur hafi notið launaskriðs, vildarhækkana, bónusa osfrv. eða setið eftir á taxtalaunum. Enn síður er horft til þess hvort breytingar hafa orðið í starfsumhverfinu, t.d. samkeppnisaðstæðum eða rekstrarumhverfinu, sem er einkar athyglisvert þar sem sveigjanleiki á vinnumarkaði, þ.m.t. í launakjörum, er eitt af boðorðunum í biblíu markaðhagfræðinnar.
Ekki skal dregið úr því að fara skal fram af gát svo verðbólgudraugurinn ríði ekki hér húsum en draugahræðsla er líka varasöm. Ýmislegt bendir til þess að of litlar launahækkanir og of lítil verðbólga geti orðið dragbítur á hagvöxt hér á landi eins og víðar í Evrópu.
Þær ógöngur sem forskriftarlaunastefnan skapar hefur sjaldan komið betur fram en í yfirstandandi læknadeilu. Lögmál framboðs og eftirspurnar á vinnumarkaði er óvíða jafn sýnilegt og á þeim vettvangi. Starfsemi ríkisins er yfirleitt bundnari af kjarasamningum en hinn svokallaði almenni vinnumarkaður. Fyrirtækin hafa fundið sér leið til að brjótast undan forskriftarstefnunni eins og fregnir um breytingar á kjörum stjórnenda bera með sér og það sama virðist að einhverju marki eiga við um sveitarfélög.
Ekki er ljóst hvort þessar sérstöku hækkanir eru byggðar á vild eða verðleikum. En óhjákvæmilega verða þær til viðmiðunar. Eitt tilefni þessara skrifa voru upplýsingar sem lesa mátti í Fréttablaðinu í gær. Önnur fregnin var að fjármálaráðherra hefði upplýst á Alþingi að heildarlaun lækna á LHS væru frá 1,1 milljón króna á mánuði og upp í 1,35 milljónir króna hjá yfirlæknum. Hin fréttin var að bæjarritari/forstöðumaður stjórnsýslusviðs í einu minnsta sveitarfélagi á höfuðborgarsvæðinu hefði um 1,15 milljónir króna heildarlaun á mánuði.
Þessi samanburður er athyglisverður í ljósi þess að umframeftirspurn er eftir læknum en offramboð virðist vera af stjórnendum hjá sveitarfélaginu.
- Engin skattsvik(Enn um örlátan söngvara) - 16/10/2015
- Örláti söngvarinn - 16/10/2015
- Er Skrokkalda kjarabót? - 20/05/2015
