Þú þarft bara að taka lokkinn úr vörinni

Ég forðast yfirleitt að skrifa pistla sem fjalla að miklu leiti um sjálfann mig en í þessu tilfelli held ég að sagan mín eigi alveg við um fleiri í okkar samfélagi en mörgum grunar. Það hefur ýmislegt batnað á undanförnum árum á Íslandi þegar kemur að fordómum í okkar samfélagi. Það er almennt séð ekki lengur talið félagslega ásættanlegt að mismuna fólki fyrir að vera af erlendum uppruna, fyrir það að vera samkynhneigður, trans og lengi mætti halda áfram. Það hefur þó ekki farið framhjá manni að þó að það sé ekki í lagi að mismuna út af t.d. þeim persónueinkennum sem ég nefndi hér fyrir ofan þá eru önnur einkenni sem sumt fólk telur að sé ekkert eðlilegra en að mismuna. Oft er þetta jafnvel sama fólkið sem berst fyrir jafnrétti kynjanna, réttindum samkynhneigðra eða öðrum réttindum í samfélaginu.

Nú geri ég mér fullkomnlega grein fyrir því að útlit mitt er nokkuð langt frá því sem gæti kallast hefðbundið. Ég er búinn að vera með sítt hár síðan ég var 16 ára og hef verið mjög tregur við að breyta mínu útliti þrátt fyrir mikinn samfélagslegann þrýsting til að gera slíkt. Mér hefur oft verið bennt á það þegar illa hefur gengið að finna vinnu að atvinnuleitin myndi ganga mun betur ef ég myndi bara klippa á mér hárið og taka lokkinn úr vörini. Nú verð ég bara að spyrja því að ég hef ekki en fengið nein lógísk svör frá því fólki sem gefur mér slík ráð, er í lagi á 21. öldinni að mismuna karlmanni fyrir sítt hár og lokk í vörini? Hver er nákvæmlega eðlislegi munurinn á að vera karlmaður með sítt hár og lokk í vör og að vera kona með sítt hár og lokk í eyrum?

Ég geri mér grein fyrir því að þetta útlit kann að vera stuðandi fyrir suma, en það er bara því miður viðhorf sem ég skil ekki, og hef ekki fengið neina góða skýringu á. Ég kalla sjálfann mig stoltann þungarokksaðdáenda. Þeir líta kannski út fyrir að vera nokkuð skuggalegir við fyrstu sýn en yfirgnæfandi meirihluti þeirra er með því almennilegasta og blíðasta fólki sem ég hef kynnst. Ég sé þetta endurspeglast á Eistnaflugi, sem væri hægt að kalla árshátíð þungarokkara á Íslandi. Þar koma saman árlega um 1500 þungarokkarar og ár eftir ár fer sú hátíð friðsamlega fram, enginn slagsmál og engar nauðganir. Er til önnur íslensk útihátíð sem hefur verið haldinn ár eftir ár sem getur sagt það sama?

Þrátt fyrir að vera almennt séð nokkuð hógvær og friðsamur einstaklingur, þá upplifi ég ekki bara fordóma gagnvart útliti mínu þegar ég sæki um vinnu. Ég hef ekki tölu á því hversu oft ég hef verið að labba niður götu niður í bæ og einhver gengur eða keyrir framhjá mér og öskrar „SATANISTI“, „FRÍK“, „HEY GOTHARI, MÉR LÝÐUR ÖMURLEGA“. Mér hefur verið bent á að ég kalli bara á slíka athygli með því að líta út og klæða mig eins og ég geri. Að mínu mati er álíka mikill sannleikur í því og ranghugmyndum fólks sem heldur því fram að færri konum yrði naugðað ef þær myndu klæða sig betur á djamminu.

Ungt fólk í dag er að verða sífellt fjöbreyttara í útliti, enda höfum við nánast öll alist upp á internetinu og fundið að þrátt fyrir að vera mögulega svolítið furðuleg og öðruvísi að þá er meira en nóg af fólki um allann heim sem eru nákvæmlega eins og við. Það er því áhugavert að sjá hvað það er mikill munur á viðhorfi ungs fólks gagnvart skrítnu hári, lokkum og tattooum og viðhorfi eldri kynslóða. Sem betur fer hefur unga kynslóðin töluvert opnari huga þegar kemur að útliti fólks, þó svo að það séu rotin epli inn á milli sem eru einmitt þeir sem eru líklegir til að öskra á mann úti á götu. En það er sem betur fer lítill hópur sem ég læt ekki angra mig. Það sem angrar mig mest er að sjá fólk sem talar um jafnrétti og að minnka fordóma gefur mér illt augnaráð og er augljósega búið að dæma mig áður en ég opna muninn til að tjá mig.