Það er bara ein leið…

Hagstofa birti í dag frétt þess efnis að hallinn á vöruskiptunum við útlönd hafi numið 2,4 milljörðum á fyrstu sex mánuðum ársins. En í fyrra voru þau hagstæð um 25,1 milljarð króna á sama tíma. Hallinn í júní var 7,7 milljarðar króna en var hagstæður í fyrra um 1,1 milljarð króna. Þetta er mikil breyting en algerlega fyrirséð. Þegar tölur um viðskiptajöfnuðinn koma þá mun þessi staða líklega eitthvað lagast þökk sé metfjölda ferðamanna.

Eigi að síður, tími jákvæðs vöruskiptajöfnuðar er liðinn. Við þurfum að borga á næstu fjórum árum 600 milljarða króna í gjaldeyri. Þann gjaldeyrir eigum við ekki og miðað við þróunina þar sem afgangur af vöruskiptunum breytist í halla þá er það náttúrulega alveg vonlaust. Þótt við fjölgum ferðamönnum enn.

Staðan er grafalarleg. Hvað er þá til ráða? Manni finnast stjórnvöld breja hausnum við steininn, nema þau séu með hann grafinn í sandinn.

Vissulega er gott að menn, eða öllu heldur Sjálfstæðisflokkurinn að því er virðist gegn vilja Framsóknaflokksins, hafa leitað til erlendra ráðgjafa og hyggjast semja við kröfuhafa um afnám gjaldeyrishaftanna.

En miðað við gjaldeyrisstöðuna virðist frekar styttast í herðingu þeirra og innflutningshöft frekar en afnám þeirra.

Hvernig ætla menn að borga þann gjaldeyri sem þarf ef það er halli á vöruskiptunum?

Eina leiðin er að minnka innflutning, með höftum eða þá með stórfelldum gengisfellingum.

Mér finnst það augljóst mál að miðað við stöðuna þá verði ekki hægt að afnema gjaldeyrishöft nema með því að við almenningur tökum á okkur stóran skell í formi gengisfellinga.

Vandamálið er að með krónuna sem gjaldmiðil þá munu gengisfellingar eða sígandi fall krónunnar halda áfram eftir afnám gjaldeyrishafta. Ein og ein kísilmálverksmiðja mun engu um það breyta. Þriðja leiðin væri að snarauka gjaldeyristekjurnar. En það er ekkert í kortunum sem bendir til þess að við munum geta það bara sisona.

Þess vegna er bara ein leið, og málið er augljóst og öllum sýnilegt ef menn rífa hausinn upp úr sandinum eða hætta að berja honum við steininn.

Það mun alltaf kosta okkur að afnema gjaldeyrishöftin en ef við losum okkur við krónuna í leiðinni eða á undan þá að minnsta kosti munu gengisfellingar ekki halda áfram í kjölfarið. Eina leiðin til að losna við krónuna er að taka upp evru með því að ganga í Evrópusambandið. Svo sem menn vita fullvel þá ættum við fljótlega eftir inngöngu að komast í ERM II og fá þannig Seðlabanka Evrópu til að styðja við gengi krónunnar þar til við getum tekið upp evruna.

Það er synd að við séum nú búin að sóa einu og hálfu ári án þess að sinna í nokkru aðildarviðræðunum.

Því það mun koma að því fyrr en seinna að jafnvel þeir sem grafið hafa hausinn niður og berja honum þar líka við steinninn munu átta sig á þessu. Ef það gerist eftir að menn aflétta gjaldeyrishöftum gætum við verið í vondum málum.

Sennilega ætti maður að ráðleggja öllum að hamstra gjaldeyri og geyma undir koddanum, en það geri ég ekki því það væri víst lögbrot.