Hallgrímur

Það eru 400 ár frá fæðingu Hallgríms Péturssonar, skáldsjöfurs og prests. Af því tilefni hafa fræðimenn opnað sýningu í Þjóðarbókhlöðunni á handritum hans, eftirskriftum af þeim og ýmsu öðru tengt skáldinu. Það var gert með fögrum og viðeigandi söng, fróðlegum og yfirlætislausum erindum. Stuttum.

Það skiptir máli fyrir hvurn þann sem hlýða kann að vita að Hallgrímur Pétursson var ekki sá auðmjúki kirkjuþjónn sem vígðir guðmenn nútímans vilja vera láta; hann var gagnrýninn á kirkjuna. Og hann var ekki bara sálmaskáld. Hann var maður mikill í mörgu, orti rímur, gamanvísur og kjarnyrt háðskvæði. Jafnvel níð. Svo var hann líka bóndi og sjómaður. Og þótt sorgin hafi lagt leið sína um og yfir ævibraut hans var hann einnig gleðimaður. Hann var svo ótal margt annað en það merka sálmaskáld sem hann sannlega var. Af þeim sökum er sýning fræðanna og fallega útgefin sýningaskrá vel þegin. Hún sýnir okkur meira af skáldinu en kirkjan hefur viljað gera. Sýningin er báðum, sýnendum og hinum sýnda, til sóma. Því ber að fagna. Það bera að þakka.

Til þess að hafa það sem sannara reynist er rétt að skýra frá því að ekki nota allir prestar sömu húfuna. Það bar til árið 2009 í 1. tbl. 73. árg. Kirkjuritsins að séra Ólafur Þ. Hallgrímsson á Mælifelli skrifaði um þennan kollega sinn með nokkrum öðrum hætti venja er til núorðið. Áður en kirkjan eignaði sér skáldið allt, hafði doktor Magnús Jónsson prófessor skrifað tveggja binda verk um það, Hallgrímur Pétursson, ævi hans og starf, útgefið af Leiftri 1947. Gagnmerkt rit.