Styttist í næsta túr

Íslensku samfélagi má líkja við túradrykkjumann. Með jöfnu millibili þá er spennan orðin svo óbærileg og losun verður óhjákvæmileg. Gengisfellingar, verðbólguskot, eftirstríðsdjamm, Mónakó Norðursins, minnkabú, laxeldi, ferðamannasjoppur og síðast en ekki síst: Mikligarður við Sund. Við höfum upplifað þetta allt. Það er rokið af stað og fyrstu tveir dagarnir jafnvel fyrsta vikan er alveg frábær. En síðan tekur við skjálftinn, ógleðin og að lokum tremminn og ofsatimburmennirnir. Samfélagið jafnar sig og þá er oftast best á Íslandi – stuttu eftir fyllerí og þegar langt er í það næsta.

Á síðasta fylleríi þá ákváðu þrjú sveitarfélög að keppa um hylli íbúa höfuðborgarsvæðisins í vatni og heitum pottum. Það var grenjandi túr! Á fjórða milljarð var varið í þessi verkefni. Reyndar má færa rök fyrir því að með fjármagnskostnaði verði þetta 8-10 milljarðar á endanum. En sundlaugarnar voru ekki það eina sem sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu helltu sér í brjálaða samkeppni um. Lóðauppbygging og gatnagerð náði nýjum hæðum – allir vildu yfirbjóða/undirbjóða næsta sveitarfélag. Það var gaman og það var fjör – nóg til af búsi og grár hversdagsleikinn í órafjarlægð. Græna tóma húsið á Völlunum (þetta þarna við Reykjanesbrautina) er ágætur minnisvarði um ruglið sem ríkti. Það hefur staðið tómt í 7 ár – nokkur þúsund fermetrar af þynnku.

Þúfnahyggjan á ekki aðeins við um byggðina úti á landi. Skipulagsmál á höfuðborgarsvæðinu eru afar skýrt dæmi um það þegar skynsemin víkur fyrir þúfunni. Radíusinn er kannski 15 km og innan hans eru 7 sveitarfélög sem reka 7 skipulagsnefndir og gjarnan í samkeppni við næsta hrepp. Beinn rekstrarkostnaður er um 1,3 milljarðar á ári. Það er í sjálfu sér ekki mikið fé fyrir málaflokkinn á öllu höfuðborgarsvæðinu. En þó mætti spara talsvert með því að hafa eina nefnd og einfalda strúkturinn. Eigum við að segja að 20-30% hagræðing næðist með sameiningu (bara nefndanna)? Það gera 260-390 milljónir. Ýmislegt hægt að gera við þá peninga.

Það er samt ekki lykilatriðið. Óhagræðið við að reka 7 skipulagsnefndir, sem gjarnan fara í standpínukeppni sín á milli, er umtalsvert meira en þessar 300 milljónir. Þúfnahyggjan orsakar svo miklu, miklu meira. Það lekur stanslaust. Uppbygging svæða verður ómarkviss og samhengið nánast ekkert. Hvað gera menn í Fossvogi, Breiðholti, Árbæ, Kórnum, Sölunum og öðrum landamærabyggðum? Dæmin eru endalaus hvar hagsmunir heildarinnar víkja fyrir hagsmunum einstaka verktaka og/eða einkavina þeirra sem fara með völdin á hverjum tíma.

Núna í maí verður aftur kosið í sveitarstjórnir á Íslandi. Hugsanlega verða sveitarfélögin eftir þessar kosningar 73 – ef Skorradalshreppur sameinast Borgarbyggð. Það eru 73 þúfur og 1 Skorradalshreppur í landi hvar 320.000 manns búa. Og ekkert breytist. Alþingi lauk störfum í síðustu viku. Þingmenn fengu sitt langþráða 4 mánaða sumarfrí. Enginn þingmaður lagði fram frumvarp um sameiningu sveitarfélaga. Áfram verður haldið að henda peningum út í loftið. Næsta fyllerí er handan hornsins og hverju ætli menn finni upp á þá? Knattspyrnuhallir í öll hverfi? Leggja niður almenningssamgöngur? Fleiri mislæg gatnamót? Iðngarða í alla Fossvogana nú eða ókeypis bílastæði út um allt? Húsdýra- og Eldfjallagarða i hvert þorp? Mig langar eiginlega bara í treó strax…