trusted online casino malaysia
Ritstjóri Herðubreiðar 14/05/2014

Við erum miklir menn, Íslendingar

Eftir Benedikt Jóhannesson

Árið 1958 flutti Jóhannes Nordal erindi hjá Verslunarráðinu um fríverslun í Evrópu. Erindið birtist síðar sem grein í Frjálsri verslun og nú í dag í styttri útgáfu í Vísbendingu. Jóhannes er níræður en var 33 ára þegar hann hélt erindið, enn ekki orðinn seðlabankastjóri. Síðan hann flutti erindið hefur Evrópa gerbreyst og heimurinn allur hefur færst í frjálsræðisátt.Jóhannes Nordal

En á Íslandi er enn háð sama baráttan og 1958. Ráðamenn vilja ekki einu sinni ræða þann möguleika að Íslendingar eigi að taka þátt í ævintýrinu með þeim þjóðum sem við eigum mesta samleið með. Jóhannes hélt að við þyrftum að svara spurningunni fljótlega, en henni er enn ósvarað. Gefum honum orðið:

„Að lokum vil ég segja þetta: Við Íslendingar höfum verið neyddir út í þessar samningaviðræður nauðugir viljugir. Það er atburðarás okkur óviðráðanleg, sem hefur krafið okkur svars við þessum erfiðu spurningum. Vandamálin, sem við er að etja, eru mikil, og það er skylda okkar að gæta hagsmuna okkar í þeim samningum, sem nú fara fram, svo sem frekast má verða. Það verður að reyna að sjá um, að við fáum þá séraðstöðu innan þessa markaðssvæðis, sem nauðsynleg er, til þess að fríverslunin hafi ekki óhagstæð áhrif á efnahagsþróunina hér á landi.

Hættan er sú, að við lítum aðeins á neikvæðu hliðina, lítum aðeins á þá nauðsyn að sleppa undan þeim kvöðum, sem lagðar verða á öll þátttökuríkin, en ef svo skyldi takast, þá gæti fríverslunin aldrei orðið okkur sú lyftistöng, sem annars myndi verða. Við verðum að muna, að með fríverslun opnast tækifæri til þess að vinna nýja markaði. Geysilega stór markaður nær 300 milljóna manna, stærsti og ríkasti markaður, sem til hefur verið í veröldinni utan Bandaríkjanna, verður þá opinn fyrir íslenska framleiðslu. Möguleikar myndu skapast til þess að nýta auðlindir landsins, sem ella væri óhugsandi fyrir þjóð, sem aðeins hefur innanlandsmarkað 160 þúsund manna.

Jafnframt krefst þátttaka í fríverslun endurskoðunar á þeim hugsunarhætti, sem ríkt hefur hér á landi á mörgum sviðum efnahagsmála að undanförnu.

Við getum ekki gengið í fríverslun án þess að taka á okkur áhættu; við verðum að leggja fram fé til sölu íslenskra afurða erlendis, svo að við getum staðist samkeppni. Við verðum að hleypa fjármagni inn í landið til þess að við getum nýtt til fulls þær auðlindir, sem landið býr yfir. Og við verðum að opna hvern kima hagkerfisins fyrir utanaðkomandi áhrifum. Slíkt er ekki áhættulaust. Við verðum að sýna, að við stöndumst samkeppnina, og við verðum að trúa því, að minnsta kosti þegar við leggjum út í þetta, að auðlindir landsins og sjávarins umhverfis það geti tryggt okkur innan þessa kerfis þau kjör, sem við getum vel við unað.

En er annarra kosta völ, þegar að er gáð? Getum við einangrað okkur frá umheiminum, getum við staðið sem eitt örlítið efnahagskerfi með Bandaríkin að vestan, 300 millj. manna fríverslunarsvæði fyrir sunnan og austurblokkina að austan? Getum við staðið einir, þegar 50 millj. manna þjóðir, eins og Bretar og Þjóðverjar, og 40 millj. manna þjóðir, eins og Frakkar og Ítalir, treysta sér ekki til þess?

Við erum miklir menn, Íslendingar, en erum við svona stórir? Verðum við ekki að taka þessa áhættu og ganga út í þetta ævintýri með þeim þjóðum, sem við eigum mesta samleið með? Þessari spurningu þurfum við að vera viðbúnir að svara áður en langt um líður.“

Benedikt Jóhannesson

1,467