Stórleikari

Ólafur Ólafsson á stórleik á myndbandi sem hann sendi frá sér í dag, þjóðhátíðardag Norðmanna. Þar flytur hann erindi, varnarræðu, vegna afskipta sinna af kaupum á Búnaðarbankanum, lýsir sig saklausan af öllu undirferli, jafnframt því sem hann heggur á báðar hliðar, særir mann og annan og áheyrandinn fær ekki betur séð en í ýmsu tilliti hafi hann rétt fyrir sér. Einkum þar sem hann víkur að pólitík Framsóknar og Sjálfstæðisflokks, sem hann segir að hafi verið „allt um kring“ þegar bankarnir voru seldir. Hinsvegar má sjálfsagt efast um þessa  fullyrðingu hans: „Ég hef aldrei verið pólitískur … Ég hef aldrei verið Framsóknarmaður.

Ólafur segir að stjórnmálamennirnir hafi viljað hafa hönd í bagga með hvernig landið lægi eftir þá endurskipulagningu sem þeir ætluðu að gera á fjármálakerfinu. Því til sönnunar greinir hann frá því hvað á gekk við bankasöluna.

Fyrst segir hann frá því þegar hann og félagar hans, S-hópurinn, ætlaði að kaupa Landsbankann. „Þrátt fyrir að Björgólfsfeðgar hafi boðið lægsta verðið – ég endurtek, lægsta verðið – voru þeir valdir til einkaviðræðna við ríkið um kaup á Landsbankanum.“ Þvínæst segir hann að síðar (eftir útboð?) hafi komið í ljós að verðið (tilboðsverðið) hafði aðeins haft 20% vægi við mat á kaupanda. Síðan orðrétt: „80% af væginu voru pólitískar forsendur, sem ég tel að hafi verið sérsniðnar til þess að stýra bankanum í hendur á Björgólfsfeðgum. Í ofanálag fékk Samson (Björgólfsfeðgar) síðan 700 miljón króna afslátt af verðinu sem um var samið.“ Þá hefur hann þau orð um sölukerfið á Landsbankanum að það hafi verið óljóst og breytilegt, upplýsingagjöf bágborin og tilviljunarkennd.

Eftir  að S-hópurinn missti af  Landsbankanum fékk hann áhuga á Búnaðarbankanum. Það hafði og Kaldbakur (KEA). Þar var stjórnarformaður fyrrverandi þingmaður Framsóknarflokksins. Þegar ljóst var að báðir buðu segir Ólafur að Valgerður Sverrisdóttir, viðskiptaráðherra hafi komið til sögu, boðað til fundar og óskað eftir því að hóparnir tveir gerðu sameiginlegt tilboð í bankann. Þetta hafi hún gert með það fyrir augum að valda stöðu sína í kjördæmi Kaldbaksmanna. „Ég þvertók (fyrir) að taka þátt í pólitískum hrossakaupum,“ segir Ólafur, „og hafnaði með öllu að fara í þetta samstarf,“ og bætti við að fyrir sér hafi kaupin á hlutabréfunum í Búnaðarbankanum verið hrein og klár viðskipti.

Eins og gefur að skilja ræddi Ólafur mikið um skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis um kaup S-hópsins á Búnaðarbankanum. Meðal annars kvartaði hann undan því að hafa ekki fengið að sjá gögn og skýrslur sem hann hefði beðið um og nefndin hafði undir höndum og spurði hvort þau gögn væru öll fengin með lögmætum hætti.

Ólafur átelur skýrslugerðarmenn fyrir að víkja ekki að vinnubrögðum hins opinbera við söluna á bönkunum. Hann bendir og á að það þurfi skýrar og fyrirfram ákveðnar leikreglur við sölu ríkiseigna. Þær þurfi að vera opinberar og öllum aðgengilegar til að tryggja að pólitískur geðþótti, hagsmunir að tengsl fái ekki að ráða hverjir hljóti hnossin. Og er þetta kórrétt ábending hjá honum.

Hvað sem annars má um málflutning Ólafs segja, er þó hægt að fullyrða, að frásögn hans af afskiptum forystumanna Sjálfstæðisflokks og Framsóknar sé svo nærri sannleikanum, að óhætt sé að trúa henni og fullkomlega eðlilegt að velta því fyrir sér hvort þau séu ekki refsiverð. Jafnvel þótt langt sé um liðið.