Sjálfstæðismenn rífast um ríkisbanka. Hver á að ráða stefnu bankans? Bónusar eða ekki bónusar?

Meðal sjálfstæðismanna er deilt um hversu langt ríkisvaldið og alþingismenn eigi að ganga í afskiptum af einstökum ákvörðunum í rekstri Landsbankans, sem er í almenningseigu.

Tilefnið er boðuð áform Landsbankans um byggingu 15 þúsund fermetra höfuðstöðva nálægt Hörpu, sem almennt er talið eitt besta byggingarland í Reykjavík.

Guðlaugur Þór Þórðarson alþingismaður segir í viðtali við Morgunblaðið að það séu „engar forsendur fyrir því að fara að byggja nýjar höfuðstöðvar Landsbankans á besta stað í borginni,“ og hann bætir við:

„Þetta er ríkisbanki og margt sem að honum snýr er í óvissu eins og margoft hefur komið fram. Við eigum eftir að fara í ýmis mál sem varða bankakerfið okkar og það síðasta sem við eigum að fara í núna eru höfuðstöðvar og bankabónusar.“

Sveinn Andri Sveinsson, vinur og stuðningsmaður Guðlaugs Þórs til margra ára, sem einnig hefur tekið þátt í undirbúningi hins „Nýja Sjálfstæðisflokks“, gerir athugasemdir við þennan málflutning á facebook og segir:

„Þó Landsbankinn sé í eigu ríkisins þá eiga einu afskipti stjórnvalda af rekstri bankans að felast í því að velja þar stjórn. […] Stjórnvöld kjósa stjórn til að fara með málefni bankans. Þau skipta þá bara um stjórn ef þau eru óánægð með fasteignastefnu hennar. Fari þingmenn að skipta sér af fasteignakaupum stjórnenda bankans, hvar liggja mörkin? […]

Bankasýslan velur stjórn bankans á faglegum nótum, sú stjórn á að taka ákvarðanir sem þjóna hagsmunum bankans. Sú stjórn á ekki að taka við hvorki að taka við skipunum frá þingmönnum eða ráðherrum, hvorki í litlum málum né stórum.“

Guðlaugur Þór svarar:

„Ég áskil mér allan rétt til að hafa skoðanir á ríkisfjármálum. Landsbankinn er stór hluti ríkisfjármálanna og bankastarfsemin í landinu tengist efnahagsmálum með beinum hætti eins og allir vita.

Það er útúrsnúningur að tala um þetta eins og eitthvað smávægilegt rekstrarmál og enginn að tala um að einstaka þingmenn séu að skipa stjórnendum fyrir.

Þingið hefur eftitlitshlutverk og því miður hefur það oft brugðist. Þess vegna eru skattgreiðendur búnir að setja 50 þúsund milljónir í hinn ríkisbankann [Íbúðalánasjóð, innskot Herðubreiðar] og mun að öllu óbreyttu setja stórar fjárhæðir í viðbót.“

Það er almenn stefna Sjálfstæðisflokksins að viðskiptabankar skuli vera í einkaeigu og nýlega lagði formaður flokksins, Bjarni Benediktsson, fram frumvarp sem heimilar hluthöfum í bönkum að fjórfalda bónusa til starfsmanna í bankakerfinu.

Í skýrslu rannsóknarnefndar alþingis um hrunið voru kaupaukar bankastarfsmanna, án tillits til afkomu eða arðsemi, taldir ein höfuðástæða vandræða þeirra. Sömu sjónarmið hafa verið uppi víða um lönd.