Pólitísk reynsla

Tólf ára hafði ég öðlast alla þá pólitísku reynslu, sem einum manni er holt um ævina. En hún kom líka að gagni löngu seinna, þegar mér óvænt var boðið að eignast stjórnmálaflokk.

Málið snérist um fjórar ábyrgðastöður;  Umsjónarmann bekkjarins, Töfluvörð og aðstoðarmenn í bæði embætti. Verkefnið var að taka til og þrífa í lok skóladags og fylgdu því engin hlunnindi önnur en heiðurinn.  Einhverra hluta vegna einokuðu stelpur þessi embætti, það er að segja þar til við fjórir vinirnir fengum glimrandi kosningu, afar óvænt. Við nenntum ekki einu sinni að sýnast hissa, en kennarinn dæsti og sagði að svona  virkaði lýðræðið, en meinti eflaust að svona mætti misnota lýðræðið. Ekki svo að skilja að aðra í bekknum hafi langað svo innilega að sitja eftir og taka til fyrir ekki neitt, en úrslitin vöktu grunsemdir. Eðlilegar grunsemdir.

Við fundum aðferðina upp hjá okkur sjálfum, 10 eða 11 ára gamlir. Föttuðum, að ef við greiddum hver öðrum atkvæði, allir á sama hátt eftir fyrirfram gerðu samkomulagi myndi það vega þyngra en atkvæðin sem dreifðust á hina.  Svo fengum við trausta vini okkar til að gera það sama og þá sem uppá vantaði keyptum við fyrir fótboltaspil eða peninga.  Þegar talið var upp úr hattinum vissum við nákvæmlega hvað við ættum að fá og það gekk eftir.  Sterkara er lýðræðið nú ekki, en að 10 ára snáðar kunna að snúa upp á það.

Svo var það löngu síðar og ég var að fara inn á matsölustað í miðbænum, að kunningi æðir í flasið á mér. Hann stoppar og spyr hvort ég eigi ekki góðan vinahóp og hvort mig langi ekki að eignast stjórnmálaflokk.  Ég skildi strax að málið snérist um flokk með langa sögu, sem farinn var að dala og átti erfitt með að finna hlutverk í breyttu samfélagi.  Hvernig eignast maður stjórnmálaflokk spurði ég og fékk greinargott svar sem hljómaði kunnuglega í mínum eyrum. Reyndar aðeins  flóknara en í Melaskólanum, komnir alls konar hverfafélaga-  fulltrúa- og flokkráðsfundir sem þurfti að kjósa til áður en markinu yrði náð. En kannski einmitt vegna þeirra var þetta svona auðvelt.  Nei takk, sagði ég reynslunni ríkari og líka dálítið svangur.

Þetta var fyrir allnokkrum árum og fór greinilega út um þúfur hjá kunningjanum. En síðan hef ég beðið eftir að einhver kæmi aðvífandi, sem langaði að eignast þennan stjórnmálaflokk. Og það gerðist auðvitað á endanum.  En eins og í Melaskóladæminu er sagan þar með ekki nema hálfsögð. Ég á uppljóstrunina sjálfa eftir.

Við vorum ekki að þessu bara til að hljóta embætti. Við höfðum plan.  Inn af Söngsal var að sögn leyndur heimur bak við þil. Gamlir sturtuklefar og allskyns dót; geymsla skólans hermdu sögur. En til að komast þangað þurfti frið frá kennurum, húsverði og afskiptasömum samnemendum. Þá var upplagt að vera Umsjónamenn bekkjar og Töfluverðir og fá að vera einir eftir.  Með leynd mætti brjótast inn í gömlu sturtuklefana eftir að ró kæmi á.

Raunveruleikinn reyndist ekki gefa sögusögnunum neitt eftir þegar fjársjóðir gömlu sturtuklefanna voru annars vegar. Þetta urðu margar spennuþrungnar heimsóknir, en það sem situr í mér af þessum glæp gegn lýðræðinu er hvernig sagan endaði. Það hefur fram til þessa verið óupplýst mál.

Meðal þess sem var að finna á leynistaðnum voru hlutir sem fylltu mig skömm. Dót frá teiknikennarum, sem kom þegar sá gamli var í leyfi. Kom í stað konu sem hélt uppi járnaga og kenndi myndlist með því að láta okkur ljúka myndum sem hún teiknaði sjálf til hálfs. Myndum eins og fólk með gaumstol eftir heilaáfall teiknar; hálfur bambi eða sveitabær með eina og hálfa burst.  Allt skyldi klárað með vel ydduðum trélitum. Svo kom þessi nýji kennari, ung og glaðleg kona með kartón, skæri, þekjuliti og endalausa bjarsýni á sköpunargleði barna og við hröktum hana auðvitað burt með illsku og óþekkt. Frelsi undan valdbeitingu er iðulega illa tekið.

En dótið varð eftir, meðal annars þessar risastóru fötur. Við kíktum í efstu fötuna í staflanum og hún var full af málningu,  en náðum ekki að festa lokið almennilega aftur.  Svo þegar kom að því óhjákvæmilega, að við urðum að flýja í ofboði undan  ógnandi fótataki, valt fatan með lausa lokinu um koll og maður heyrði hljóðin þegar hún skall í gólfið og lokið rifnaði upp.

 

Þetta varð mér sem sagt verðmæt pólitísk reynsla.

Mér hefur til dæmis alltaf fundist það undarlegt hvað fólk í Melaskólanum virtist grunlaust um að við hefðum annað í hyggju með augjósu kosningafiffi okkar, en sópa ydd, tína upp pappír og þvo krítartöfluna.

Og mér hefur eftir þetta fundist hlægilegt, þegar menn píra augun og glotta yfir þeirri snilli að fiffa kosningar. Það geta börn.

Og svo þetta, að þeir sem ætla að eignast stjórnmálaflokk þurfa að hafa annað og minna til að bera en fólk flest. Þeir þurfa að vera siðlausir.