Öreiga-æska

Eftir Stein Steinarr

Ég heilsa´ yður öreiga-æska,
með öreigans heróp á tungu.
Hjá yður fæddust þær viðkvæmu vonir,
sem vordagar lífs míns sungu.
Hjá yður er falinn sá eldur
sem andann til starfsins vekur
sem brýtur að lokum heimskunnar hlekki
og harðstjórann burtu rekur.
—
Ég heilsa þér öreiga-æska
sem auðvaldið rak út á hjarnið,
sem átt að lifa og líða og deyja
við loftleysið, kuldann og skarnið
sem átt að svelta og safna
silfrinu í auðmannsins poka,
og bera með þolgæði þrældóms-okið
og þegja til æviloka.

Og það er hin sama saga,
er saman aldirnar flétta:
þínir feður og mæður í þúsund liðu
voru þrælar drottnandi stétta.
Þau áttu þann sama óvin
sem arðrænir stritandi lýðinn.
Þau báru til enda sitt böl og sinn kross
svo buguð og kjarklaus og hlýðin.

Þau áttu þann sama óvin,
það er auðvald hins liðna tíma
samskonar blekkingar, svik og rán,
samskonar djöfla-glíma.
Samskonar guðsorða-gjálfur
og guðræknis-helgislepja,
samskonar klæðleysi, samskonar hungur
og samskonar vetrar-nepja.

Nú spyr ég þig öreiga-æska
með ólgandi lífið í barmi,
átt þú að bera þá sömu bölvun
og bindast af sama armi?
Átt þú að berjast sem skynlaus skepna
um skammt þin til klæðis og matar?
Átt þú að krjúpa og kyssa á vöndinn
kúgarans sem þú hatar?

Nú spyr ég þig öreiga-æska
sem auðvaldið smáir og sveltir.
Átt þú líka að fylla þann flokk,
sem falsið og blekkingar eltir?

Átt þú að láta þér lynda
þín lífskjör og molana tína,
en framleiða í guðs nafni allan arðinn
til auðs fyrir böðla þína?

Nei öreigar, öreigasynir
nú rís elding hins nýja tíma.
Nú hefst okkar síðasti hildarleikur,
nú hefst okkar úrslita-glíma.
Við berjumst um frelsið og brauðið
og blessun sveitar og fjarðar.
Og nú berjumst við öll unz yfir lýkur,
við ógæfu himins og jarðar.

Ég heilsa þér öreiga-æska
í árroða vordrauma þinna.
Þitt verk er að efla þinn eigin hag
og allan heiminn að vinna.
Þitt verk er að berjast um brauðið
að brjóta af þér kúgarans hlekki,
og leggja í sölurnar líf þitt og blóð,
já, líf þitt og blóð, annars tekst þér það ekki.

Steinn Steinarr (Rauður loginn brann, 1934)