Málfrelsi

Kastljósþáttur gærkveldsins um aflandsfélög verður vísast lengi í minnum hafður. Þegar hafa verið skrifaðar um hann hundruðir greina og þúsundir athugasemda um víða veröld. Þótt undantekningar finnist er aðaleinkenni þess sem sagt hefur verið, að skrifurum ofbýður hroki stjórnarherra og ógnarvald peninga yfir hugsun og hegðun manna. Og forsætisráðherra landsins er orðinn heimsfrægur. Að endemum.

Hvað okkur varðar, Íslendinga, þá erum við bestir og mestir í þessu sem öðru; 600 íslensk nöfn á Panama-listanum yfir eigendur 800 aflandsfélaga. Og. Enn er bara vitað um þá sem stofnuðu fyrirtæki hjá Landsbankanum. Glitnir, Kaupþing (Arion) og sparisjóðirnir veittu sömu þjónustu en keyptu hana af annarri lögmannsstofu en Landsbankinn skipti við. Og ef til vill aðrir fjárfestingasjóðir líka. Nöfnum á sum sé eftir að fjölga til muna verði annar leki á skráningarskrifstofum aflandsliðsins.

Um afleiðingar uppsljótrananna og ósannsögli forsæisráðherrans er allt óljóst þegar þetta er skrifað. Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri Morgunblaðsins veltir þessu fyrir sér á netinu í morgun og skrifar:

„Það er skollin á stjórnmálakreppa á Íslandi, sem á sér engin fordæmi í samtímasögu okkar. Eftir Kastljósþáttinn undir kvöld í gær er þetta veruleiki, sem forystumenn stjórnmálaflokkanna verða að horfast í augu við. Sú stjórnmálakreppa snýst umóþolandi stöðu inn á við og stórfelldan álitshnekki út á við. Óbreytt staða í stjórnmálum landsins er óhugsandi. Tilraun til þess að halda óbreyttri stöðu verður pólitískur banabiti þeirra, sem það kunna að reyna.“

Undir þessi orð Styrmis er hægt að taka heilshugar og … en nú þegar hér er komið skrifum talar forsætisráðherrann í sjónvarpi Stöðvar 2 og segist ekki hafa íhugað afsögn, en að sér fyndist sem hann ætti jafnvel að biðjast afsökunar á frammistöðu sinni í Kastljósþætti gærkvöldsins. Basta.

Hvaða skoðun sem menn hafa á ráðherrunum, aflandsliðinu og hegðun þess mætti þó eitt vera skýrt og ljóst öllum mönnum:  Frjáls fréttamennska og óháð hefur sýnt hversu nauðsynleg hún er fyrir alla upplýsingu og skoðanamyndun. Ríkisútvarpið, sem sjálfstæður fréttamiðill, er lífsnauðsyn fyrir þjóð sem vill hafa málfrelsi og ekki láta ljúga sig fulla; fyrir upplýst lýðræði. Jafnvel þó að forsætisráðherra lýðveldisins neiti að tala við það. Og ekki síður vegna þess.