Karlmenn með hárnet og hanska

Ágætu hagsmunaðilar!

Ræða mín í dag verður þrískipt. Í fyrsta hlutanum mun ég fjalla um nýjan stjórnmálaflokk, næst segja stutta sögu og enda á því að lesa úr fróðlegri skýrslu.

Á hverjum morgni fæ ég hringingu frá blaðamönnum sem spyrja um nýjan stjórnmálaflokk. Ég viðurkenni fúslega að þeim finnst ég fara undan í flæmingi. Þess vegna ætla ég að varpa fram nokkrum spurningum sjálfur og gefa ótvíræð svör.

Telurðu líklegt að nýr stjórnmálaflokkur verði stofnaður á næstunni?

Já.

Hafa einhverjir hist til þess að ræða stofnun nýs stjórnmálaflokks?

Já.

Hafa menn velt vöngum yfir niðurstöðum skoðanakannana?

Já.

Verður eitthvert frægt fólk í flokknum?

Það hef ég auðvitað ekki hugmynd um, en ég er viss um að þar verður gott fólk, því að málstaðurinn er góður.

Verður Sveinn Andri formaður flokksins?

Mér finnst það ólíklegt.

Verður flokkurinn til höfuðs Sjálfstæðisflokknum?

Nei, hann er ekki til höfuðs neinum heldur fyrir þá sem aðhyllast þennan góða málstað.

En gefðu skýr svör, ætlarðu að stofna nýjan flokk?

Ég get a.m.k. fullyrt það að ef ég stofna flokk verður það nýr flokkur.

—

Ég ætla að taka umræðuna aðeins út úr þeim farvegi sem hún hefur verið í að undanförnu. Í stað þess að skamma þá ágætu menn sem nú leiða þjóðina hyggst ég segja sögu.

Margir vita að um miðja síðustu öld ákváðu allir íbúar á því svæði sem við nú köllum í daglegu tali Hornstrandir að bregða búi og flytja úr byggðarlaginu. Ímyndum okkur í stað þess að flytja hefði íbúar á fundinum þar sem þetta var ákveðið valið að bíta á jaxlinn og lýsa yfir sjálfstæði byggðarlagsins frá Íslandi. Ég segi svo þá sögu sem gerist í þessari samsíða veröld allt fram á okkar daga.

Íslendingar létu sér fátt um finnast þó að nokkrir afdalamenn vildu sigla sinn sjó. Frá þessum skika landsins hafði hvort sem ekki komið króna í ríkiskassann og litlir kappar farið þar um slóðir frá því að Geirmundur heljarskinn brá búi og þeir fóstbræður Þorgeir og Þormóður Kolbrúnarskáld héldu um hvannarrætur. Helst var að menn brostu þegar sagt var frá Heljarslóð, en svo nefndu Hornstrendingar hið nýja lýðveldi.

Þegar komið var fram á 21. öldina voru íbúar á Heljarslóð orðnir 210 talsins. Þeir stunduðu sjóinn, söfnuðu eggjum og reyndu að græða á túristum sem alltaf fjölgaði á ári hverju. Strax um aldamótin var Heljarslóð orðin ferðamannaland, en það þýðir að ferðamenn voru jafnmargir og íbúar það ár.

Gjaldmiðill var ekki notaður manna á milli. Íbúar lögðu afurðir inn í kaupfélagið og fengu að taka út vörur í staðinn. Mest var flutt frá Íslandi, en stundum komu líka skip frá fjarlægari slóðum sem færðu Heljarslóðarbúum framandi vörur.

Sumir íbúar eru þó farnir að ræða það að nú væri tímabært að hætta því að vera með sérstakan forseta, þing og stjórnarráð fyrir þessa fámennu byggð. Hvort ekki sé eðlilegt að leyfa íslenskar krónur á Heljarslóð og taka upp íslensk lög.

Kaupfélagsstjórinn, Stórólfur að nafni, fer háðulegum orðum um þá landráðamenn sem þannig hugsa. Krónudruslan sé svo sannarlega ekki á við innlánsreikning í Kaupfélaginu.

Á Heljarslóð er Jónsbók enn í fullu gildi, en við sameiningu gæti það breyst til verri vegar. Stórólfur spyr hvort íbúar viti ekki hvílíkt fargan af reglugerðum, lögum, reglum og tilskipunum sé á Íslandi. Þar þurfi til dæmis að vinna fiskinn í sérstökum frystihúsum þar sem meira að segja karlar verði að vera með hárnet og hanska. Við þetta uppsker hann ávallt mikinn hlátur.

Forsætisráðherrann, sem kallar sig reyndar hreppstjóra af meðfæddri hógværð, bendir á að Ísland hafi alls engin tök á því að taka við svo sérstöku samfélagi sem Heljarslóð. „Hvaða áhrif haldið þið að við höfum eftir sameininguna?“ Hann gefur lítið fyrir þennan eina þingmann sem Heljarslóð er lofað, en hún yrði sérstakt kjördæmi samkvæmt drögum að samningum sem síðasti hreppstjóri vann að. Til fróðleiks má geta þess að eftir sameiningu yrði Heljarslóð með 0,06% af íbúum Íslands.

Hreppstjórinn hefur líka frétt að á Íslandi sé alls kyns lið sem safnast fyrir á Austurvelli um hverja helgi til þess að hrósa happi yfir hruninu. „Mér er sagt að þeirri kalli hátíðina Hrunadans“, segir hann og aðstoðarmenn hans hlæja dátt. Nei, ef Heljarslóð á að sameinast einhverju öðru landi vill hann miklu frekar horfa til Moldavíu, Rúanda eða Norður-Kóreu.

Meint loforð um að láta íbúa kjósa um sameiningarviðræður gefur hann lítið fyrir. Í ræðu sagði hann: „Loforð er loðorð, er óorð, er óheppilegt orðalag.“

—

Hverfum nú frá þessari skrítnu sögu sem vandséð er hvaða erindi á hér á þessari hátíð. Ég ætla að ljúka ræðu minni á tilvitnun í góðan mann, þekktan rithöfund og ritstjóra, sem ég veit að þeir sem hér eru hafa miklar mætur á. Þessi maður er höfundur orðtakanna „að kíkja í pakkann“ og „bjölluat í Brussel“ sem eru bæði óskaplega fyndin þegar hann segir þau. Nú síðast bætti hann í safnið frasanum: „Þöggun er upplýst umræða.“

Hann hefur ekki alltaf notað saman orðalag þegar hann talar um þessi mál. Árið 1989 var innganga í Evrópubandalagið, eins og það þá hét, á dagskrá Landsfundar Sjálfstæðisflokksins. Formaður Framtíðarnefndar flokksins horfði djarfur fram og veginn og mælti:

„Við hljótum að vinna heimavinnuna með þeim hætti að laga eigið efnahagslíf og leikreglur þess að því sem viðgengst á Vesturlöndum. Við getum aldrei aftur lýst því yfir að í þessu landi verði ekki beitt þeim úrræðum, sem best hafa reynst í þessum heimshluta. Við hljótum að setja okkur það mark að aldrei aftur þurfi þessi þjóð að hokra undir handafli ofstjórnar og kreppuhugsunarháttar, miðstýringar og mismununar.“ …

„Hugsanlega verður þó skynsamlegast að óska beinlínis eftir viðræðum um inngöngu Íslands í Evrópubandalagið, þótt menn séu um leið reiðubúnir að láta inngöngu ráðast af því, hvort þau skilyrði, sem henni kunna að fylgja, þyki aðgengileg eða ekki. Verði sú niðurstaðan, að þau séu óaðgengileg talin, hafa menn heldur engar brýr brotið að baki sér. Og þrátt fyrir allt er líklegt að smæð okkar verði okkur styrkur ásamt með því að við erum að véla við bandalagsþjóðir okkar í Atlantshafsbandalaginu og margar hefðbundnar vinaþjóðir, þar sem við njótum trausts.

Það er því óheppilegt að borið hefur á því, að við séum sjálfir að búa okkur til skilyrði og mála skrattann á vegginn og þar með að veikja okkar eigin samningsstöðu er við mætum með sjálfskapaða annmarka til viðræðna við Evrópubandalagið.

Við megum síst af öllu ganga að þessu viðfangsefni með þrá um forna innilokun og einangrun, alteknir af ótta og kjarkleysi. Við verðum að sýna reisn og styrk og forðast einangrunarþörf og minnimáttarkennd. Til slíkra viðræðna hljótum við að ganga sannfærðir um það að reyna að ná fram hinu besta, en jafnframt tilbúnir til þess að hverfa frá þeirri leiðinni, ef niðurstaðan er ekki þolanleg.“

Höfum þessi orð Davíðs Oddssonar í huga þegar við höldum heim. Flykkjum okkur undir merki gamla foringjans, eða kannski ætti ég að segja undir gamla merki foringjans. Þau gætu orðið einkunnarorð nýrrar stjórnmálahreytingar.

Málum ekki skrattann á vegginn með sjálfsköpuðum annmörkum, sýnum reisn og styrk og göngum til viðræðna við Evrópusambandið, sannfærð um að ná fram hinu besta!

Benedikt Jóhannesson, ræða flutt á Austurvelli 5. apríl 2014