trusted online casino malaysia
Ritstjóri Herðubreiðar 07/01/2015

Guðni Th.: Sagnfræðingar þurfa að tala við þjóðina og leiðrétta bullið sem rennur upp úr pólitíkusum

Guðni Th.Á meðan Ólafur Ragnar Grímsson og Davíð Oddsson voru uppteknir árum saman við að matreiða goðsagnir ofan í Íslendinga þrættu sagnfræðingar sín á milli um aðferðafræði. Það reyndist dýrkeypt.

Þetta er kjarni þess sem Guðni Th. Jóhannesson sagnfræðingur skrifar í nýútkominni bók, Gambling Debt: Iceland´s Rise and Fall in the Global Economy, sem háskólinn í Colorado gefur út.

Guðni lýsir í skrifum sínum hvernig íslenskir sagnfræðingar vörpuðu loks undir lok síðustu aldar af sér oki Íslandsdýrkunarinnar, um sérstöðu, séreinkenni og sérstakt eðli Íslendinga og stórmennin sem sköpuðu söguna, sem útskýri einstakan árangur þjóðarinnar og stórkostlegar framfarir sem eigi sér ekki hliðstæðu.

Þess í stað fóru sagnfræðingar að skrifa um hlutskipti leiguliða og vinnufólks, hagsmunagæslu stórbænda og yfirgang auðmanna, og fleira af því tagi.

Hann rifjar upp að Ólafur Ragnar hafi tekið undir þessa söguskoðun í ávarpi á þingi sagnfræðinga árið 1997. Þar sagði forsetinn skemmtisögu um að menntaskólakennari hans hafi leiðrétt ritgerð þar sem Ólafur kallaði Hannes Hafstein „goðmenni“ og talið réttara að ritað væri „góðmenni.“ Viðstaddir tóku undir með hlátrasköllum og forsetinn sagði að blessunarlega heyrði slík gagnrýnislaus þjóðernishyggja sögunni til.

Aðeins þremur árum síðar var forsetinn kominn til Bandaríkjanna að halda upp á þúsund ára afmæli landafundanna. Þar hélt hann innblásna ræðu um að Íslendingar ættu að virkja sitt arfgenga víkingaeðli og fara um lönd sem athafnaskáld og landnemar enda væru þeir einstökum eiginleikum búnir.

Guðni kveðst hafa frétt tíu árum seinna að fræðimaður í föruneyti forsetans hafi samstundis svarið af sér þessa ræðu: „Ég skrifaði þetta ekki! Ég skrifaði þetta ekki!“ sagði hann við viðstadda.

Í kjölfarið fylgdi afmæli heimastjórnarinnar, þar sem Davíð Oddsson lofaði Hannes Hafstein svo mjög að til háðungar varð þeim báðum, og svo ótaldar ræður forsetans síðar um útrásarvíkingana, sem hann sagði búa yfir sérstökum sögulegum hæfileikum, dirfsku, áræði, kjarki og útsjónarsemi, sem öðrum þjóðum eru ekki gefnir.

Guðni hlífir heldur ekki sagnfræðingum í skrifum sínum. Hann segir þá vanrækja þá frumskyldu sína, að segja þjóðinni söguna af sjálfri sér. Þeir séu uppteknir við teóretískar umræður sín á milli og það sem sé þó skrifað birtist nánast eingöngu í fræðiritum sem fáir lesi nema einmitt aðrir sagnfræðingar. Þeir skrifi hver fyrir annan og gleymi þjóð sinni.

Það getur orðið ekki síður dýrkeypt en áður, segir Guðni.

Innlegg Guðna Th. Jóhannessonar er aðeins eitt af mörgum í ofangreindri bók, en ritstjórar hennar eru Paul Durrenberger og Gísli Pálsson. Fjölmargir aðrir fræðimenn, íslenskir og erlendir, skrifa kafla í bókinni sem má nálgast sem pdf-skjal hér.

Flokkun : Efst á baugi
1,377