Fjárfesting sem borgar sig

Eftir Ingimar Karl Helgason

Ríkisstjórnin hefur þegar lækkað veiðigjöld umtalsvert og hyggst gera betur. Fyrsta verk hennar var að lækka gjöldin á síðasta sumarþingi. Seint í síðasta mánuði var svo lagt fram frumvarp um að lækka þau enn frekar. Hér er verið að tala um lækkun á gjöldum fyrir nýtingu á sameiginlegri auðlind þjóðarinnar um meira en 10 milljarða króna.

„Á þessu stigi liggja ekki fyrir aðrar ráðstafanir til að vega upp á móti þessari lækkun á áformaðri tekjuöflun ríkissjóðs. Að óbreyttu má því gera ráð fyrir að staða ríkissjóðs muni versna á árunum 2014 og 2015 frá því sem áður var áætlað,“ segir í umsögn fjármálaráðuneytisins um nýjasta frumvarpið. Ætla menn að brúa þetta milljarðabil með því að skera niður opinbera þjónustu við fólkinu í landinu? Eins og gert var eftir síðustu lækkun veiðigjaldanna auk þess sem gjaldskrár voru hækkaðar umtalsvert.

Allt síðasta kjörtímabil töluðu núverandi stjórnarherrar um hvað sjávarútvegurinn ætti bágt og fylgdu þar eftir fjöldamörgum forsíðum Morgunblaðsins þar sem þjóðargjaldþroti var spáð, yrðu veiðigjöld innheimt og fjöldagjaldþrotum í sjávarútvegi.

Raunin hefur hins vegar verið sú að greinin í heild sýndi yfir 200 milljarða króna hreinan hagnað á árunum 2009-2012, samkvæmt skýrslum Hagstofunnar. Veiðigjöldin, samkvæmt ríkisreikningi námu 17 milljörðum á þessu tímabili. En það vekur athygli að árið 2008 kom ekki króna í ríkissjóð af veiðigjöldum. Menn eru því engu að ljúga þegar þeir segja að veiðigjöld hafi margfaldast undir vinstri stjórninni.

En það er fleira sem vekur athygli í þessu sambandi. Sjávarútvegsfyrirtækin eru meðal helstu bakhjarla núverandi stjórnarflokka. Þegar styrkir til þeirra frá sjávarútvegsfyrirtækjum eru teknir saman, má sjá að þeir hafa fengið á milli 90 og 95 prósent af öllum styrkjum sjávarútvegsfyrirtækja til stjórnmálastarfsemi. Þetta eru fyrirtæki sem fá úthlutað 75 prósentum af kvótanum við Ísland, næstum öll stærstu og öflugustu fyrirtækin. Fyrirtæki sem hafa skilað eigendum sínum hundruðum milljóna og milljörðum í vasann undanfarin ár.

Fólki finnst talan kannski ekki há, 40 milljónir króna handa stjórnarflokkunum. En þegar 40 milljónir verða að 10 þúsund milljónum á innan við tveimur árum, er varla annað hægt en að spyrja sig hvort þetta hafi ekki verið arðbær fjárfesting.

Ingimar Karl Helgason