Alþingi sem Hogwarts-skóli: Gerviveröld og Sjálfstæðisflokkurinn er Slytherin

Í vikulokin kemur út bókin Útistöður eftir Margréti Tryggvadóttur fyrrverandi alþingismann. Herðubreið birtir hér kaflabrot úr bókinni með góðfúslegu leyfi höfundar:

Á þessum tíma [um viku eftir kosningar] var einnig farið að bera á óánægju með að þingmennirnir hefðu ekki áorkað neinu og væru ekki að gera neitt. Var þá algjörlega litið framhjá þeirri staðreynd að þing hafði ekki verið kallað saman og sett og því hefðum við í raun engan starfsvettvang. Auk þess var Borgarahreyfingin ekki einn þeirra flokka sem höfðu hlotið stjórnarmyndunarumboð. Þann 3. maí, rúmri viku eftir kosningar, barst mér tölvupóstur sem sýnir glöggt það óþol sem fólk sýndi en þar segir m.a.:

… Reiðin beinist ekki eingöngu að bönkunum og geldum stjórnvöldum heldur einnig að ykkur!

Það hefur ekki heyrst eitt múkk frá neinum stjórnmálaflokki eða hreyfingu sem situr á Alþingi eftir kosningarnar, eina sem komið hefur er algert diss frá Samfylkingu og Vinstri grænum. Ég fékk eitt símtal í dag þar sem Borgarahreyfingunni var jafnað við hverjan annan sérhagsmunaflokk, að um leið og þetta fólk sem þóttist kenna sig við búsáhaldabyltinguna fékk bólstraðan stól undir boruna á sér létu þau sig hverfa og urðu þau eins og hinir.

Ég veit að fleiri hafa verið skammaðir fyrir að ekkert hafi heyrst frá ykkur eftir kosningar. … Fólk er farið að tala um „Garðáhaldabyltingu“ við höfum heyrt talað um vopn til að verja heimili sín og einnig hef heyrt af hótunum um að brenna bankaútibú.

Hræðilegt starf!

Ólíkt flestum þingflokkum sem kjörnir hafa verið síðustu áratugina höfðum við engan reyndan þingmann sem gat leitt okkur áfram fyrstu skrefin. Okkur datt því í hug að fá reynslubolta sem væri hættur í stjórnmálum til að leiðbeina okkur. Jón Baldvin Hannibalsson var til í það og kom á einn af okkar fyrstu þinghópsfundum. Hann sagði okkur að þingmannsstarfið væri hræðilegt og fyrstu árin sín hefði hann lagst í þunglyndi yfir þessu öllu saman. Hans besta ráð var að við ættum að halda okkur sem lengst í burtu frá þessu húsi! Inni í því væri gerviveröld og fólkið sem við ættum að vinna fyrir væri úti í samfélaginu en ekki þar inni.

Á einum af fyrstu fundum okkar mynduðum við einnig stjórn þinghópsins og sendum eftirfarandi tilkynningu til fjölmiðla:

Á fundi þinghóps Borgarahreyfingarinnar í dag, fimmtudaginn 7. maí, var Birgitta Jónsdóttir kosin formaður þinghóps Borgarahreyfingarinnar. Á sama fundi var Þór Saari kosinn varaformaður þinghópsins og Margrét Tryggvadóttir ritari þinghópsins. Birgitta, sem var starfandi atvinnuleysingi áður en hún var kosin á þing, er fjöllistamaður og skáld með róttæku ívafi.

Þráinn fékk að vera óbreyttur. Þetta fannst okkur ógurlega fyndið og ekki síst vegna þess að flestir fjölmiðlar birtu tilkynninguna orðrétta.

Við sendum snemma frá okkur hvatningu til stjórnvalda um að gera eitthvað í skuldamálum heimilanna. Þau þyldu enga bið. Við vorum þá a.m.k. búin að gera eitthvað. Þó voru ekki allir ánægðir eins og þessi tölvupóstur vitnar um:

Subject: Smáskammtalæknar / hómópatar

Sæll Þór

Mikið var leiðinlegt að sjá orðanotkunina í eftirfarandi ummælum á mbl.is: „Þinghópur Borgarahreyfingarinnar áréttar að skuldastaða heimilanna er alvarlegri en svo að ráðin verði bót á með smáskammtalækningum.“

Mér finnst vera komin tími til að stjórnmálamenn hætti að nota aðferðarfræði heillar starfsstéttar í niðrandi merkingu, það er spurning hvort þið væruð ekki til í að nota „lyflækningar“, „skurðlækningar“ eða jafnvel „geðlækningar“ næst þegar þið viljið nota aðferðafræði starfsstéttar í neikvæðri merkingu.

Ég vona að þið ígrundið málið vel og munið aðgát skal höfð í nærveru sálar (Einar Ben).

Kveðja

XXXX

ES.: Set hér inn upplýsingar um smáskammtalækningar ykkur til fróðleiks.

Með fylgdi heill hellingur af lesefni.

Loksins gátum við byrjað

Loksins átti að setja Alþingi þannig að við og aðrir þingmenn gætum farið að gera eitthvað. Við höfðum reyndar íhugað að reyna að kalla þingið saman sjálf en komumst að því að samkvæmt stjórnarskránni gerir forseti lýðveldisins það og honum er reyndar skylt að gera það ef meirihluti þingmanna óskar eftir því.

Fjórir þingmenn voru sem sagt ekki nóg.

Helgi Bernódusson, skrifstofustjóri Alþingis, hafði hitt okkur nokkru fyrr til að leiða okkur inn í starfið og sagt okkur að passa okkur á klækjarefunum sem leyndust í öllum flokkum. Hann lýsti einnig þingsetningarathöfninni sem væri framundan. Ég sagðist ekki vilja vera viðstödd messuna og í ljós kom að ekkert okkar kærði sig um að láta messa yfir sér á vinnutíma.

Fyrir þingsetningu var boðað til eins dags námskeiðs í þinginu fyrir nýja þingmenn. Við fengum að kynnast húsakynnunum, okkur var kennt á tölvukerfið og farið var yfir launakjörin, hefðir, siði og reglur, skrifaðar sem óskrifaðar.

Reglurnar tóku þó breytingum fyrir okkar atbeina þegar Þór Saari gaf það út að hann ætlaði ekki að vera með bindi. Reglum um klæðaburð var breytt í þá veru að karlmenn þyrftu ekki lengur að ganga með bindi. Við áttuðum okkur fljótlega á því að hinar stífu „reglur“ þingsins voru ekki svo stífar eftir allt saman og litum á það sem okkar hlutverk að færa línurnar til. Síðar heyrði ég þann brandara að Þór hefði neitað að ganga með bindi vegna þess að hann væri svo lítill að hann stigi alltaf á það þegar hann gengi upp stigann.

Ég stóð mig að því að sjá talsverð líkindi með Alþingi og Hogwarts-skóla úr bókunum um Harry Potter; þessu gamla húsi með undarlegum aga og regluverki, með stigum í allar áttir og herbergjum í hverju skoti þar sem hægt var að stinga saman nefjum. Á meðan á einni kynningunni stóð horfði ég á Tryggva Þór Herbertsson (sem skömmu áður hafði sett upp vanþóknunarsvip þegar farið var yfir launakjör þingmanna og spurt hæðnislega hvort kostnaður við garðyrkjumann væri ekki örugglega innifalinn í starfskostnaðinum) hvísla einhverju laumulega að Unni Brá og ég ákvað með sjálfri mér að Sjálfstæðisflokkurinn væri ígildi Slytherin.

Fyrir okkur sem alltaf höfum þurft að bjarga okkur sjálf var þjónustustigið í þinginu töluvert hærra en við áttum að venjast. Ég var t.d. búin að vera þar í nokkrar vikur þegar ég áttaði mig á því að sjálfvirku dyrnar á innganginum að skálanum voru alls ekki sjálfvirkar heldur sátu þingverðir eins og hverjir aðrir húsálfar bak við gler og opnuðu þegar ég birtist og lokuðu á eftir mér. Viðvera þingmanna í byggingum þingsins er einnig skráð og síðdegis ganga þingverðir um og telja hverjir eru í húsinu. Mér fannst óhugnanlegt þegar ég áttaði mig á því að þingverðir hefðu m.a. þann starfa að fylgjast með mér og skrá í tölvu hvar í byggingum þingsins ég væri stödd hverju sinni.

Svo vandist þetta, eins og svo margt annað.