Verður sett ný gjaldmiðilsstefna?

Nú er farið að sjá yfir endann á þessari samningahrinu, segja sumir og anda léttar. En er það svo? Það er eftir að semja við stóra hópa úr millistéttinni, iðnaðarmenn og opinbera geirann. Og svo er það aðalmálið; Hvað ætla menn að gera í gjaldmiðilsmálum?

 

Á meðan við höfum núverandi gjaldmiðil skiptir í raun ekki miklu um hvað er samið. Ef við skoðum söguna blasir við að Samtök atvinnulífsins taka meðvitaða ákvörðun í samvinnu við stjórnvöld um að keyra upp verðbólguna ef launafólk fær áfram sín laun laun í núverandi gjaldmiðli.

 

Í síðustu kosningabaráttu voru áberandi loforð með núverandi stjórnarflokka um að nú yrði tekið á gjaldmiðlinum og mótuð ábyrg efnahagsstefnu til framtíðar. Við það hefur ekki verið staðið. Hins vegar er í gildi markviss stefna stjórnarflokkanna um að hafa enga stefnu um framtíðargjaldmiðil.

 

Baráttan fyrir stöðugum gjaldmiðli er og hefur verið þýðingarmesta og um leið stærsta stéttarbarátta á Íslandi allt frá því krónan var tekin úr sambandi við dönsku krónuna. Núverandi gjaldmiðill hentar einungis atvinnurekendum og stjórnvöldum ekki launafólki. Meðalverðbólgan hefur verið frá stríðslokum allt að fimm sinnum meiri en í nágrannalöndum okkar. Krónan okkar hefur rýrnað um 99,985% frá því að tengsl hennar við dönsku krónuna voru rofin.

 

Sjávarútvegur hefur aldrei skilað jafnmiklum hagnaði. Stóriðjan nýtur einnig góðs af miklu falli krónunnar. Af hverju er þessi staða og hvers vegna standa stjórnvöld vörð um hana? Fjölskyldur hafa orðið fyrir miklu efnahagslegu tjóni af völdum þeirrar efnahagsstjórnar sem krónan býður upp á og margar hafa flúið land. Heilbrigðiskerfið er að molna niður. Bætur öryrkja, lífeyrisþegar ásamt barna- og vaxtabótum hafa fallið mikið að raungildi.

 

Útilokað er fyrir ungar fjölskyldur að finna sér leiguhúsnæði eða hvað þá að láta sér koma til hugar að fjárfesta. Við búum við margfalda vexti á við nágrannalöndin okkar sem þýðir að íslensk heimili þurfa að borga nálægt tvisvar og hálfu sinni meira vexti af húsnæðislánum umfram fjölskyldur í nágrannalöndum okkar.

 

Ráðamenn ásamt forseta vorum mæra hins vegar krónuna og kosti þess að hafa sjálfstæðan gjaldmiðil sem er hægt að gengisfella til að leiðrétta mistök í hagstjórn og jafna út sveiflur. Krónan er sögð forsenda fullveldis og krónan sé framtíðargjaldmiðill Íslands.

 

Hvers vegna eru þá tæknifyrirtækin að flytja úr landi? Hvers vegna nota stóru fyrirtækin í sjávarútvegi og iðnaði evruna í uppgjörum sínum? 80% viðskipta okkar við útlönd fara fram í evrum.

 

Það blasir við að við getum ekki haft örgjaldmiðilinn króna án einhvers konar hafta, það mun aldrei vera hægt að losa um höftin að öllu leyti. Aðeins með upptöku stöðugs alþjóðlegs gjaldmiðils getum við losnað við gjaldeyrishöft, okurvexti, verðtryggingu lána og gengisfelld laun.

 

Sé litið til sögunnar virðist þannig ekki skipta miklu um hvað við semjum í Karphúsinu á meðan við höfum krónuna. Þar blasir við hvers vegna stjórnvöld og gömlu atvinnuvegirnir atvinnuvegirnir sem standa að henni vilja ekki ræða framtíðarlausnir í gjaldmiðilsmálum

 

Í vetur voru áberandi kröfur innan verkalýðshreyfingarinnar um að kjarasamningarnir myndu halda til framtíðar og stjórnvöldum gert að setja sér langtímamarkmið. Formaður VR sagði í viðtali í gær að verið væri að ganga frá fylgiskjölum samningsins við stjórnvöld.

 

Ef í þeim skjölum verða ekki trúverðug markmið í gjaldmiðilsmálum skiptir það afskaplega litlu hvað stendur í kjarasamningunum. Þá verðum við á byrjunarreit innan árs.

 

Í sömu stöðu og Bakkabræður sem báru í skjólum rökkrið og kuldann út á hlað og fylltu þær síðan af sól og yl og og báru inn í gluggalausan bæinn, sem átti að halda inni birtunni og ylnum. Sú staða er ekki lengur þó svo stjórnvöld og forseti vor haldi því að okkur að við höfum það svo mikið betra en allir aðrir. Við höfum í dag glugga og sjáum í gegnum hann yfir alþjóðlegan vinnumarkað og getum yfir netið hvar sem er ráðið okkur og gengið frá öllum okkar málum.