Það sem er rangt

Ég hef ekki gert neitt rangt, segir Hanna Birna Kristjánsdóttir. Það er alveg sérdeilis frumlegur málskilningur.

Enginn heldur því fram að hún hafi sjálf lekið trúnaðarskjalinu og líklega vissi hún ekkert um lekann fyrr en það var um seinan. Í merkingunni „ólöglegt“ hefur Hanna Birna því ekkert gert rangt.

Það er í eftirleiknum – öllu því sem á eftir fylgdi – sem ráðherrann lendir í vandræðum með málskilning sinn.

Allt frá fyrsta degi hefur ráðherrann farið undan í flæmingi, snúið út úr og reynt að drepa málinu á dreif. Hún reyndi að láta böndin berast að Rauða krossinum. Hún setti af stað málamyndarannsókn sem skilaði því sem til var ætlazt: Ósannri niðurstöðu.

Hún neitaði því að sakamálarannsókn væri í gangi þegar lögreglan var byrjuð að yfirheyra starfsfólk hennar og rannsaka tölvur þess og síma. Hún neitaði að víkja tímabundið þegar hún og ráðuneyti hennar voru orðin viðfangsefni lögreglurannsóknar.

Kannske finnst Hönnu Birnu ekkert rangt við þetta og fleira. Gott og vel.

Tvennt hefur hún þó gert sem er rangt í öllum skilningi. Meira að segja hennar. Hún laug að þinginu og hún hafði afskipti af rannsókninni.

Hún sagði í ræðustól þingsins að í ráðuneytinu væri ekki að finna neitt „ sambærilegt skjal“ við það sem var lekið. Það var ósatt og hún vissi það. Í vörn sinni hangir Hanna Birna á orðinu „sambærilegt“, eins og skjölin hafi verið gerólík. Eini munurinn á þeim voru nokkur óhróðursorð um hælisleitandann sem bætt var við skjalið sem lekið var. Að öðru leyti er þetta nákvæmlega sama skjalið, orð fyrir orð, og engin leið að telja nokkurri manneskju trú um annað.

Ráðherra má ekki ljúga að þinginu. Það er rangt og varðar embættismissi.

Svo eru það afskiptin af rannsókninni. Hanna Birna segist hafa rætt rannsóknina við lögreglustjórann bæði á fundum og í síma, og meðal annars kvartað yfir að hún tæki of langan tíma. (Það hafði ráðuneytið raunar líka gert sjálft í yfirlýsingu.)

„Það er ekki gagnrýni, það eru ekki afskipti, ekki þrýstingur,“ sagði hún í viðtölum í gær. Ó. Hvað var það þá?

Ráðuneytið gagnrýndi og þrýsti á lögregluna að hraða rannsókninni sem mest, af því að hún var óþægileg fyrir ráðherrann og starfsfólk hans.

Eða er það algengt, að ráðherrann segi löggunni að flýta rannsókn í þessu málinu eða hinu? Hvaða mál eru það? Hvernig eru þau valin? Eftir óþægindastuðli? Of mikið bögg fyrir einhvern?

Auðvitað ekki. Þessi afskipti – að ráðherra lögreglumála gagnrýni lögregluna vegna rannsóknar á ráðuneytinu sjálfu og starfsfólki þess – eru svo ótrúlega alvarleg að einhverjir vinveittir innanríkisráðherranum hljóta að benda henni á hið augljósa: Ráðherra má ekki skipta sér af rannsóknum lögreglunnar – allra, allra sízt þegar ráðuneytið sjálft er til rannsóknar.

Það er nefnilega rangt.