Stríðið milli landsbyggðar og höfuðborgarinnar

Það er gamlar klisjur sem ráðherrar halda að okkur þessa dagana, kunnuglegar ræður um mismun milli landsbyggðar og höfuðborgarinnar og hvernig eigi að verja eigi landsbyggðina. Fólk flytji umvörpum suður og gegn því verði að vinna með því að tryggja stöðu landsbyggðarinnar.

 

Jafna verði hlut landsbyggðarinnar með því að tryggja áfram misvægi atkvæða samfara því að vísað er í að laun og atvinnuástand. Laun séu að meðaltali mikið hærra á SV- horninu og það verði að lagfæra með því að tryggja aðkoma landsbyggðarinnar að stjórn landsins.

 

Ráðherrar sem búa með fjölskyldu sinni í Reykjavík skrá lögheimili sín á eyðibýlum landsbyggðarinnar svo það verði auðveldara er að stunda atkvæðaveiðar og þeir verja miklum tíma í að viðhalda stríðinu á milli landsbyggðar og SV-hornsins.

 

Þrátt fyrir að atkvæðamisvægið hafi verið frá upphafi blasir við að nánast allt atvinnuleysið í landinu er á SV- horninu. Flestir einstæðir foreldrar eru á SV-horninu. Fólkið sem býr við mestu félagslegu vandræðin býr í úthverfum Reykjavíkur.

 

Ætla mætti að ráðherrar reikni með að sjávarútvegur og landbúnaður taki nú til við að hækka laun og fjölga störfum, þveröfugt við þá þróun sem verið hefur. En það er ekkert sem bendir til annars en að sú þróun verði áfram niður á við eins og m.a. Vísismálið segir okkur.

 

Öll fjölgun starfa hefur verið í tækni- og þjónustugreinum á undanförnum áratugum. Fólk sækist í störf þar sem boðið er upp á þróun og möguleika til starfsframa. Nánast allir sem eru flytja héðan er fólk sem býr á höfuðborgarsvæðinu, fólk sem er í góðum störfum og á góðum launum (miðað við íslenslar aðstæður). Það er ekki fólk af landsbyggðinni sem er að flytja erlendis.

 

Hvað er það sem hefur umfram annað leitt yfir okkur þau vandræði sem Ísland býr við? Hvers vegna er meiri spilling á Íslandi en annarsstaðar? Hvers vegna gengur Íslandi mun verr en nágrannalöndum? Er það vegna þess að hér sé ekki nægilega mikið atkvæðamisvægi?

 

Ef bæta á stöðuna verður að greina rætur vandans. Það kosningakerfi sem okkur er búið hafa þingmenn búið til þess að tryggja eigin stöðu. Núverandi kosningakerfi tryggir að liðlega helmingur þingmanna situr alltaf í öruggum sætum og óttast ekki næstu kosningar.

 

Þessum margendurkjörnu þingmönnum miðar ekkert fram á við í að laga efnahagskerfið, gjaldmiðilsmálin og okurvextina, en nýta reglubundnar gengisfellingar til þess að leiðrétta slaka efnahagsstjórn. Það er þetta stjórnkerfi sem brást. Það voru þeir sem áttu að sinna eftirlitshlutverkinu en gerðu það ekki og standa í vegi fyrir breytingum.

 

Það eru engin rök sem styðja það að vandi Íslands leysist ef kjósendur verði áfram dregnir í dilka eftir búsetu. Umtalsverður meirihluti landsmanna vill að tekið verði á flokksræðinu og hafa lýst stuðningi við persónukjör.

 

Málið snýst ekki um að lagfæra stöðu landsbyggðar gagnvart SV-horninu. Það snýst um að lagfæra stöðuna á Íslandi gagnvart öðrum löndum. Snýst um að lagfæra hverjir eru kosnir til valda, ekki hvernig flokksmaskínur raða sínum mönnum í örugg sæti án tillits til getu og fyrri starfa.

 

Greiðsluáætlanir heimilanna á hinum Norðurlandanna standast. Þau greiða upp sitt hús á 20 árum með lánum, sem eru á með um 2% vexti. Hér á Íslandi þurfum við hins vegar að greiða fyrir 2,4 hús. Það gerist vegna þess að vaxtakostnaður hér er allt að því þrefaldur en annarsstaðar. Svo að við getum staðið undir þessum mikla lánakostnaði greiðum við íslensku lánin okkar upp á 40 árum og verðum að skila um 10 klst. lengri vinnuviku en nágrannar okkar, svo við getum staðið undir þessum greiðslum.

 

Bændablaðið, ríkisrekið áróðurblað, heldur því fram í dag að matvæli hér séu mun ódýrari en á hinum Norðurlandanna. Þessi nálgun segir nákvæmlega allt um vinnubrögð og viðhorf þeirra sem eru í valdastólunum. Þegar samanburður er gerður verður að taka allt með í dæmið.

 

Hver eru launin í Noregi samanborið við Ísland. Hversu lengi ertu að vinna fyrir matarkörfu heimilisins hér á landi? Hvað áttu mikið eftir af íslensku laununum þegar þú ert búinn að borga af lánum með íslensku 8.5% föstu vöxtunum eða verðtryggðu vöxtunum á móti 2% húsnæðisvöxtunum sem eru í löndum með alvöru gjaldmiðil?