Panamaminni

Það er auðvitað ekki það skemmtilegasta sem maður gerir, að telja upp tilfellin þar sem maður hefur ekki skilið hlutina, eða misskilið þá. Láta vita af því hvað maður er vitlaus; samt ekki vitlausari en það að þekkja þá aðferð gáfnaljósa allra tíma að ljúga upp á sig skilningsleysi og heimsku til að gera lítið úr samborgurum sínum. Það er engin hætta á að ég fari að nota þá aðferð. Ég er fyllilega meðvitaður um að ljósið mitt er ekki tiltakanlega skært. Lesblindur fallisti. Þannig að allt og sumt sem ég er að fara fram á er að fólk skilji það að ef ég sé eitthvað þá finnist mér að aðrir hljóti að gera það líka. Ég er líka nærsýnn svo flestir ættu að sjá þetta betur.

Veturnóttarkyrrur komu út 1957 hvar Karl Guðmundsson frá Hesteyri átti tal við Jónas Árnason um Færeyinga:

„Hafirðu til dæmis lagt yfir þá, svo að þeir verða að skera á línu þína, þá láta þeir sér ekki nægja að hnýta hana tryggilega saman aftur, heldur gera þeir sér sérstakt far um að festa fiskana vel og vandlega á krókana, ef þeim þykir standa illa í þeim, svo það sé alveg öruggt að þú bíðir ekkert tjón af þessu. Þetta gerðu nú reyndar Mjófirðingar líka, hér fyrrum að minnsta kosti. En ætli þetta þættu ekki skrítin vinnubrögð sumsstaðar, þar sem öllum finnst sjálfsagt að skera náungann í sjó þegar þeir eru búnir að tína af línu hans hvern þann fisk sem þeir ná til? Hvað ætli þetta geti drallað svona lengi hjá Íslendingum með alla þessa óráðvendni? Það þætti mér gaman að vita.“ –

Mér finnst að ég hafi heyrt af Íslendingi í Noregi fyrir skömmu sem taldi sig svo heppinn að félagar hans norskir segðu hann færeyskan til að forða honum frá að ræða „veiðiaðferðir“ landa sinna.

Frá því Jónas skrifaði upp spurningu Kalla, sem þá var 86 ára, eru liðin 60 ár og Kalli beið ekki svara nema átta árum lengur. Ég sé hins vegar fyllstu ástæðu til að halda lífi í spurningunni. Það er þess vegna sem ég er eiginlega að auglýsa eftir því hvort einhver hafi kannski látið svo lítið að ræða það af hverju sett voru þessi „neyðarlög“ í stað þess að gera hlutina upp með „löglegum“ hætti. Ég er ekki á leiðinni að skrifa siðlegum. Ég er líka að velta því fyrir mér hvort enginn lesi það sem Jón Steinar skrifar; eða skilji það ekki; skilji ekki kunningjatengsl. Kannski er ég bara búinn að koma mér upp Panamaminni.

Ég gengst við því að hafa haldið að það væri eitthvað til í þeirri skýringu að þetta, með neyðarlögin, væri til að „bjarga“ sparifé, eins þótt það væri svo gengisfellt auðvitað. Ég hélt að þarna væri verið að hugsa um það fólk sem hefði selt fyrirtækin sín og hefði ekki haft tækifæri til að koma andvirðinu í eitthvað bitastæðara en innistæður í einkavæddum bönkum, ellegar búa sér til aflandsfélög. Nei, ég hafði nú líka haldið að flestir þessir stóru jeppar væru í eigu handhafanna. Ég hafði sem sagt ekki hugarflug til að skilja að það að ganga þvert á loforð um meðferð á einkarekstri, þýddi víðtæka yfirhylmingu og ekkert annað. Yfirgengilegur aumingjaskapur við að taka á hlutunum hét orðið tær snilld.

Rektor Háskóla Íslands afgreiddi „starfsmannamálið“ sitt á dögunum og ég skildi það ekki fyrr en ég las þetta:

„Samkvæmt 9. gr. frumvarpsins er gert ráð fyrir að tilnefningaraðilar í nefnd um dómarastörf (aganefnd) verði dómstólasýslan, Dómarafélag Íslands og lagadeildir við íslenska háskóla. Það er einmitt áréttað að nefndin skuli vera sjálfstæð og óháð í störfum sínum. Í því Ijósi og fyrrgreindra sjónarmiða um mikilvægi þess að fyrirbyggja kerfisbundna hagsmunaárekstra og samtryggingartengsl ætti að afnema regluna um að lagadeild HÍ eða lagadeildir háskólanna tilnefni í nefndina. Það er óviðunandi og ekki til þess fallið að skapa trúnað og traust um störf nefndarinnar að akademískir starfsmenn lagadeildanna, sem iðulega hafa jafnhliða störfum sínum í aganefndinni sótt um dómaraembætti, taki m.a. afstöðu til kvartana um störf dómara. Hér verður einnig að horfa til þeirrar íslensku sérstöðu að nokkuð er um það að dómarar, þ.á m. hæstaréttardómarar, gegna föstum akademískum störfum við lagadeildir háskólanna. Það er því ekki sjálfgefið að lagadeildir háskólanna og starfsmenn þeirra eigi að gegna sérstöku hlutverki í stjórnun dómstólanna og eftirliti með störfum dómara og stjórnenda dómstóla.“ ( Úr miklu lengri umsögn Áslaugar Björgvinsdóttur, fyrrverandi héraðsdómara, um þingmál nr. 615, þingskjal nr. 1017, frumvarp til laga um dómstóla.)

Nú þegar farið er að fjara undan „Hruninu“ og störfum í slitanefndum fækkar datt sem sé lögfræðingum það snjallræði í hug að koma upp „millidómsstigi“ og selja okkur hugmyndina sem bætt réttarkerfi.

Hér á árum áður þurfti maður að kaupa sér smurolíu á bílinn og skipta ansi oft um þetta sull sem samkvæmt framleiðanda var einstaklega gott í alla staði; alveg þar til það kom nýtt afbrigði sem bætti úr „göllum“ gamla sullsins. Nú búum við allt í einu við glatað dómskerfi og ef ekki væri fyrir athugasemdir Áslaugar, og þær eru margar, hefði ég trúað því eins og nýju neti að það stæði ekki bara til að gera það miklu dýrara, heldur betra.

Ég er búinn að velta því fyrir mér í bráðum 30 ár, eða frá því að gagnagrunnar urðu brúklegir, af hverju það væri ekki búinn til „góður“ grunnur sem gæfi fólki svona dómsniðurstöðu. Þarna væri, í grunninum, allt þetta sem við þekkjum.

Með fyrirvara um röðunina, annað ekki.

Hvar býr viðkomandi?

Hvar er viðkomandi fæddur?

Hverra manna: foreldrar, systkini yfir 25 ára, mögulega málsmetandi skyldmenni?

Stjórnmálaleg tengsl?

Efnahagur, atvinna…

Niðurstöðurnar auðvitað þekktar og hefðu mátt birtast með uppörvandi hætti, jafnvel leiðbeinandi.

Því miður ekki nægilega mörg stig til að málið vinnist.

„Við“, (auðvitað skilar tölvan svörum í fleirtölu) ráðleggjum þér að hafa samband við… frændann, flokkinn…

Einfalt og ódýrt. Forsendunum breytt af Alþingi, eftir hverjar kosningar þess vegna.

Talandi um kosningar. Ég sé heldur ekkert því til fyrirstöðu að við kjósum rafrænt og þannig að við sjáum á skjánum hverjar afleiðingar atkvæði okkar hafa, sjáum stöðuna fyrir og eftir, og getum horft þannig á sjálfvirka talninguna í beinni. Við stæðum þá aftur á þeim stað í lýðræðinu sem við vorum á tímum hinna eiginlegu kjörfunda. Og ekki gleyma því, spöruðum lögfræðikostnað.

Krummi í Rjóðri