Og á svo bara að fyrirgefa?

Ekki er fyrr búið að kveða upp dóma yfir stórtækustu bankaræningjum Íslandssögunnar, en menn hlaupa upp til handa og fóta og vilja fara að fyrirgefa þeim allt saman. Ég ætla fyrir mína parta að fara aðeins hægar í sakirnar.

Á Eyjunni er haft eftir Eiríki Bergmann Einarssyni:

„Þeir einstaklingar sem hér um ræðir þurfa að eiga sína endurkomu í samfélagið þegar þar að kemur. Það er mikilvægt að þá sé tekið á móti fólki, það upplifi sig ekki útskúfað.“

Og á Vísi er grein eftir Guðmund Andra Thorsson, þar sem hann segir m.a.:

„Það er aldrei ánægjuefni að horfa á eftir mönnum í fangelsi. Það hlýtur að vera þungbær reynsla að vera lokaður inni, sviptur frelsi og án samvista við fjölskyldu og vini. Því fylgir mikil auðmýking, félagsleg útskúfun og löskuð sjálfsmynd.“

Auðvitað fylgir því auðmýking að vera settur í tugthúsið. Af einhverjum ástæðum verður það þó ekki tilefni blaðaskrifa, þegar fársjúkir fíklar eru auðmýktir á þann hátt fyrir að stela kökudropum.

En ég er ekki endilega sannfærður um að við eigum að bíða eftir þessum mönnum með útbreiddan fyrirgefningarfaðm, þegar þeir verða látnir lausir. Það er þó ekki vegna þess að ég eigi svo erfitt með að fyrirgefa.

Ástæðan er sú að ég er ekki alveg tilbúinn að fyrirgefa þeim, sem ekki iðrast. Og ég hef ekki séð nein iðrunarmerki á þeim fjórmenningum sem Hæstiréttur dæmdi fyrir syndir sínar á fimmtudaginn í síðustu viku. Tveir hafa að vísu haft vit á að halda kjafti, en Ólafur Ólafsson og Sigurður Einarsson virðast ekki finna nógu kröftug lýsingarorð til að tjá fyrirlitningu sína á íslenska réttarkerfinu.

Allur almenningur gerði sér ljóst fljótlega eftir bankahrun, að framferði þessara manna á bóluárunum var fullkomlega siðlaust. Stóra spurningin var hvort þeir hefðu brotið lög. Það tvennt fer nefnilega ekki alltaf saman. Reyndar allt of sjaldan. En nú er svarið fengið: Já, þeir brutu lög. Þar með erum við í fullum rétti til að kalla þá ótína glæpamenn.

Það er út af fyrir sig fremur þægileg tilfinning. En ég verð samt að játa að mér finnst þetta tæpast nóg. Lítum á brot úr niðurlagskafla Hæstaréttardómsins:

„Brotin samkvæmt III. og IV. kafla ákæru beindust í senn að öllum almenningi og fjármálamarkaðinum hér á landi í heild og verður tjónið, sem leiddi af þeim beint og óbeint, ekki metið til fjár. Þessi brot voru stórum alvarlegri en nokkur dæmi verða fundin um í íslenskri dómaframkvæmd varðandi efnahagsbrot. Kjarninn í háttsemi ákærðu fólst í þeim brotum, sem III. kafli ákærunnar snýr að, en þau voru þaulskipulögð, drýgð af einbeittum ásetningi og eindæma ófyrirleitni og skeytingarleysi.“

Þótt glæpurinn sé svo stórfelldur að hann verði ekki metinn til fjár, er ekki að sjá að þessir stórkrimmar eigi neina eignaupptöku yfir höfði sér. Og mér skilst að enginn þeirra sé að flæðiskeri staddur peningalega. Allir höfðu margar milljónir á mánuði í laun árum saman fyrir hrun og mig grunar að ósnertanlegar eignir þeirra í séreignalífeyrirssjóðum muni duga þeim fyrir sómasamlegu framfæri í ellinni.

Kannski uppgötvast ránsfengur á þeirra nafni í einhverjum skattaskjólum og þá fáum við kannski eitthvað til baka. Það væri reyndar bara ljómandi gott. En mér finnst ekkert liggja á að fyrirgefa slíkum mönnum.

Það getur beðið.