Hringborðið í RÚV

Hringborðið samræðuþáttur RÚV fór í loftið áðan. Umræðuefnið kjarasamningar. Styrmir hélt langa ræðu um að í dag skorti á samskonar vinnubrögð og viðhöfð voru fyrir 50 árum þegar Einar Olgeirsson og Ólafur Thors settust niður og kláruðu dæmið. Hvar er þessi maður staddur í veruleikanum? Kjarasamningar leystir á tveggja manna tali? Tveggja stjórnmálamanna!! Það hefur bara aldrei gerst. Styrmir er lokaður inn í herbergi fjarstæðukennds veruleika kalda stríðsáranna.

 

Restina af þættinum klifaði hann endurtekið þá klisju að lífeyrissjóðirnir ættu öll stærstu fyrirtækin í landinu og stjórnendur lífeyrissjóðanna, launamenn, stæðu í vegi fyrir gerð kjarasamninga við sjálfa sig!!?? ASÍ og SA velji alla stjórnarmenn í lífeyrisjóðanna?? ASÍ kemur ekki að stjórn eins einasta lífeyrissjóðs í landinu. Hvar er Styrmir staddur í veruleikanum?

 

Það eru viðhafðar mismunandi aðferðir við kjör á stjórnarmenn launamanna í lífeyrissjóðina, sumstaðar bein kosning og sumstaðar er kosið fulltrúaráð sem síðan kýs stjórnarmenn. Oft eru það tvennar kosningar, fyrst meðal sjóðsfélaga í viðkomandi stéttarfélagi og svo aftur á ársfundi viðkomandi sjóðs og þar er öllum sjóðsfélögum heimilt að gefa kost á sér. ASÍ tilnefnir engan stjórnarnamann og kemur hvergi nálægt þessum kosningum.

 

Lífeyrissjóðirnir eiga ekki í stærstu fyrirtæki landsins, eins og t.d. ekkert í útgerðinni og ekkert fiskvinnslunni. Þeir eiga ekkert í álverunum og þannig mætti lengi telja. Þetta kom nýlega fram í ítarlegri könnun þar sem þessi fullyrðing var hrakin og sýnt fram á að lífeyrissjóðirnir ættu í raun mun minna í íslenskum fyrirtækjum en það hefur verið haldið fram. Hvers vegna? Jú vegna þess að það er svo lítið um skráð fyrirtæki hér á landi og FME hefur sett takmörk um hversu mikið lífeyrissjóðirnir megi eiga í óskráðum félögum. Þetta vita allir sem vilja láta taka mark á sér um almennri umræðu um efnahagsmál. Annað hvort er Styrmir að upplýsa okkur um fávisku sína eða hann vísvitandi að splundra upp umræðunni. Henda enn einni LÍÚ reyksprengjunni inn í umræðuna til þess að afvegaleiða hana. 

 

Lífeyrissjóðirnir eru 26 og þeir eiga sitt og hvað hver sum sig eitthvað í fyrirtækjum, en þeir hafa ekkert samráð um það, enda mega þeir það ekki samkvæmt landslögum. Enginn lífeyrissjóður á afgerandi hlut í fyrirtæki, enda má hann það ekki samkvæmt landslögum og reglum FME og það er fylgst mjög strangt með því að farið sé eftir þessum reglum. Hvar er Styrmir staddur í veruleikanum?

 

Í stjórnum  þessara 26 sjóða eru 5 – 8 stjórnarmenn, eða tæplega 150 einstaklingar, helmingur þeirra er valinn af fulltrúum fyrirtækjanna (aths. þeir eru allir sjóðsfélagar í einhverjum lífeyrissjóð) og hinn helmingur er kjörinn eins og rakið er hér ofar. (svo skemmtilega vill til að þeir eru líka allir sjóðsfélagar). Við fljótlega könnun sýnist mér að af þessum 75 einstaklingum séu innan við 10 þessara einstaklingar sem hafa náð kosningu í lífeyrisstjórn stjórnarmenn í einhverju stéttarfélagi og mér sýnist að í þeim hóp séu séu 2 formenn í stéttarfélagi og þessir 2 eru þeir einu sem eru í miðstjórn ASÍ.

 

Stéttarfélögin hér á landi eru um 100 og þau eru með stjórnir sem eru að svipaðri stærð og lífeyrissjóðirnir, það eru semsagt um 500 manns í stjórnum stéttarfélaganna. Stéttarfélögin eru öll með 10 – 20 manna trúnaðarmannaráð þar sem öll kjaraviðræðan verður að fara í gegnum. Þetta þýðir að um 1000 trúnaðarmenn + 500 stjórnarmenn = 1500 manns sem kemur beint að kjaramálaumræðu stéttarfélaganna. Svo kemur Styrmir og vill að landsmenn trúi því að kjarasamningar séu leystir með tveggja manna tali. Úr hvaða bakherbergi kemur þessi steinrunni maður?

 

Með leyfi má biðja Hringborðið að snúa sér að öðrum viðfangsverkefnum en umræðum um kjarasamninga og hvernig hlutirnir gangi fyrir sig í samskiptum aðila vinnumarkaðsins

 

Stjórnir lífeyrisjóðanna koma nákvæmlega ekkert að kjarasamningum, þeim er ekki hleypt þangað og hafa engan áhuga á að komast þangað. Þær fylgjast með því samkvæmt tilmælum FME að farið sé að lögum í rekstri og gæta að því að fjárfest sé þar sem minnstu möguleikar eru á því að fjármunir glatist.

 

Af hverju gerum við ekki lýðræðisbyltingu? sagði Styrmir og sló um sig með frelsisglampanum – niður með alla kommanna. Styrmir hefur þegar að er gáð staðið fremstur í flokki í að koma í veg fyrir að staðið sé við kosningaloforð Sjálfstæðisflokks og Framsóknar um að landsmenn myndu fá að kjósa um hvort halda eigi áfram viðræðum við ESB. Yfir 80% landsmanna vildu það. Hvar er Styrmir staddur í veruleikanum?

 

Styrmir er talsmaður þeirra sem einhendis ákváðu í bakherbergjum að virða vilja landsmanna að vettugi um að gerð yrði ný stjórnarskrá í samræmi við þá stefnu sem Stjórnlagaráð lagði fram. 67% landsmanna samþykktu það í þjóðaratkvæðagreiðslu. Í sömu þjóðaratkvæðagreiðslu samþykktu 80% að auðlindir þjóðarinnar væru eign þjóðarinnar. Þessu berst Styrmir gegn, enda málsvari LÍÚ og þessi maður talar um að gera lýðræðisbyltingu.

 

Hvar er Styrmir staddur í veruleikanum? Það var einfaldlega ekki heil brú í málflutning Styrmis. Hann er læstur í tíma kalda stríðsáranna. Hann talar um að kjósa forseta ASÍ í almennri kosningu. ASÍ er ekki stéttarfélag eins og það var kannski rekið hér í gamla daga og forseti ASÍ sat yfirleitt á Alþingi. ASÍ er sameiginleg skrifstofa sem landsambönd launamanna á almennum markaði reka. Þar eru reiknar deildir sem  höndla sameiginleg málefni þessara landsambanda, eins og t.d. hagdeild, og lagadeild sem sjá um samskipti við stjórnvöld yfirfara reglugerðir og lög og gefa álit á gjörðum Alþingis. Forseti ASÍ er málsvari skrifstofunnar. Hann er valinn af fulltrúaráði sem er skipað eftir ákveðnum reglum frá stéttarfélögunum.   

 

Það voru tveir einstaklingar sem töluðu af einhverju viti í þættinum, það voru Þröstur og Svana. Þegar leið á þáttinn blasti við að Þresti höfðu fullkomlega fallist hendur að sitja undir ruglinu í Styrmi og dró sig í hlé. Þau bentu réttilega á það að það væri ekkert traust á milli aðila vinnumarkaðs og stjórnmálamanna. Enda hefðu stjórnmálamenn ítrekað svikið gefin loforð á liðnum árum. Stjórnmálamönnum í dag finnst nefnilega ekkert athugavert við það að gera samning og undirrita hann og standa síðan ekki við neitt af því sem stendur í samningnum, eins og síðustu ríkisstjórnir hafa margítrekað gert. Sjórnmálamenn nútímans hafa ekki áttað sig á því að það er svo auðvelt að fletta upp á netinu hvað þeir sögðu í gær og í fyrra og í hitteðfyrra, eða þá að þeir eru svo ósvífnir að þeim er nákvæmlega sama. Þeir hika ekki við að riðlast á tungumálinu og vaða um það á skítugum skónum og snúa út úr viðteknum merkingum orða eins þeim sýnist.

 

Lítum á kjarasamninga frá síðasta hausti, þar var ákveðið að fara eftir norrænu módeli sem hefur reynst vel, horfa til langs tíma í samningagerð og endurskoða þá árlega. Þetta sviku sveitastjórnir og ríkisvaldið hækkuðu gjöld langt umfram launahækkanir og sömdu síðan um margfalt hærri launahækkanir við aðra hópa.

 

Stjórnmálamenn töluðu síðan samningana niður sögðu að hér ríkti svo mikið góðæri að tím væri kominn til að hækka kaupmáttinn verulega. Vitanlega hafa launamenn hlustað á þessi ummæli forsætisráðherra og meðráðherra hans og bíða eftir því að nú verði gefið hraustlega á garðana. Og þess verður krafist eftir áramót.