Hangir Hanna Birna á stólnum?

Það virðist eiginlega bara orðið tímaspursmál hvenær Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra boðar til blaðamannafundar og tilkynnir um afsögn sína. Samt er ég ekki alveg viss. Þótt ótrúlegt virðist gæti enn farið svo, að henni takist að hanga á ráðherrastólnum.

Það þarf varla að taka fram að sennilega gætið það hvergi gerst í Vestur-Evrópu nema á Íslandi. Og úr því sem komið er bara kannski.

Bréfið sem umboðsmaður Alþingis sendi ráðherranum í morgun ætti að gera útslagið. Í gær var með afar góðum vilja hægt að draga í efa þá fullyrðingu DV, að Hanna Birna hefði kallað lögreglustjórann „á teppið“ og bæði á þeim fundi og í símtölum reynt að hafa áhrif á rannsókn lögreglunnar á lekamálinu. Það er ekki hægt lengur.

Bréf umboðsmanns Alþingis tekur af öll tvímæli. Hann skrifar bréfið eftir að hafa átt samtöl bæði við lögreglustjórann og ríkissaksóknara. Hefðu þessir embættismenn sagt efnisatriði DV-fréttanna ósönn, hefði bréfið ekki verið skrifað. Það liggur í augum uppi.

Gallinn er sá, að ekki er endilega sjálfgefið, að þetta dugi til.

Strategía Hönnu Birnu er augljós. Sönnunarbyrðin í lekamálinu sjálfu hvílir á ríkissaksóknara og umboðsmaður Alþingis getur ekki kveðið upp neins konar úrskurð um afskipti ráðherrans af lögreglurannsókninni án þess að hafa traustar sannanir. Í báðum tilvikum gæti farið svo að orð standi gegn orði. Hanna Birna þarf bara að neita.

Sannanir í lekamálinu eru að líkindum ekki nógu traustar til að knýja fram sektardóm. Verði það mat ríkissaksóknara, verður engin ákæra gefin út.

Og hafi Stefán Eiríksson lögreglustjóri ekki í höndunum segulbandsupptöku af símtali, verður sennilega ekkert úr því að umboðsmaður Alþingis taki afskipti Hönnu Birnu af lögreglurannsókninni „til formlegrar athugunar“. Hanna Birna þarf bara að neita.

Verði engin ákæra og engin formleg athugun, er fyrirfram augljóst að bæði innanríkisráðherrann og „starfsmaður B“, munu túlka það sem fullkomna sönnun á sakleysi sínu. Sama gildir ef dómstólar sýkna „starfsmann B“ vegna skorts á sönnunum og „formleg athugun“ umboðsmanns Alþingis leiðir ekki í ljós nægar sannanir til að hann treysti sér til að gefa út úrskurð.

Að túlka sýknu vegna skorts á sönnunum, sem sönnun sakleysis er auðvitað fáránlegt, en engu að síður algengt. Fáránleikinn ætti þó að vera augljós t.d. öllum þingmönnum Sjálfstæðisflokksins.

Það er þó ekki þar með sagt að þingflokkurinn eða formaðurinn knýi ráðherrann til afsagnar. Afstaða atvinnumanna í stjórnmálum ræðst því miður ekki síður af hagsmunum en réttlætiskennd.

Ef framundan væri kosningavetur, er ég ekki í vafa um allmargir þingmenn snerust gegn ráðherranum af einskærum ótta við að missa þingsætin. En það eru þvert á móti nærri þrjú ár til kosninga og allt eins líklegt að þá hafi fyrir löngu fennt yfir þetta mál, sérstaklega ef Hanna Birna sýnir af sér skörungsskap og röggsemi í embættinu. Og til þess hefur hún vissulega alla burði.

Bjarni Benediktsson er formaður flokksins og margir vænta þess, að hann taki af skarið, ef Hanna Birna gerir það ekki sjálf. Til þess er þó staða hans sjálfs tæplega nógu traust. Hanna Birna hefur verið helsti keppinautur hans um formannsætið og Bjarni gæti allt eins vel metið málið þannig að skárra sé að leyfa henni að sitja vængbrotinni á ráðherrastóli, en að efna til ófriðar innan flokksins með því að krefjast afsagnar.

Það er sem sagt ekki eins sjálfgefið og margur hyggur, að pólitískir dagar Hönnu Birnu séu senn taldir. Hefðin er sú, að takist stjórnmálamönnum að þumbast nógu lengi, komast þeir hjá afsögn. Þess í stað fellur málið smám saman í gleymsku.

Nema náttúrulega að til sé segulbandsupptaka af símtali.