Fyrsta þætti lokið – tveir óskrifaðir enn

Einn snjallasti grínhöfundur 20. aldar, P.G.Wodehouse, skapaði svo heimskar persónur, að helst mætti ætla, að það hefði alveg gleymst að setja í þær nokkurn heila. Þegar hann setti svo þessar heilalausu persónur inn í fremur vandræðalegar aðstæður, vakti útkoman eðlilega mikla kátínu.

Og þótt maður ætti kannski að fyllast viðbjóði og skammast sín fyrir að vera Íslendingur, hefur mér síðustu daga miklu fremur liðið eins og ég væri staddur á sýningu, þar sem Wodehouse gamli héldi í þræðina, kannski með pínulítilli aðstoð frá Dario Fo. Þetta var í rauninni of vitlaust til að geta verið að gerast.

Ef við lítum á atburðarás vikunnar sem leikrit, var eiginlega ekkert undan fyrsta þættinum að kvarta. Hann var í senn absúrd og drepfyndinn. Jafnt Wodehouse sem Spaugstofumenn mættu vera ánægðir. Í raunveruleikanum vannst ekki tími til að skrifa neitt handrit og það leyndi sér ekki. Það kann yfirleitt ekki góðri lukku að stýra, að tala fyrst og hugsa svo. En það var nokkurn veginn það sem gerðist.

Þessum fyrsta þætti lauk svo formlega á Bessastöðum í dag.

Loðið loforð um kosningar

Um helgina verður stutt hlé áður annar en annar þáttur hefst fyrir alvöru. Það er hægt að hugsa sér að nýja stjórin og stjórnarandstaðan nýti helgina til að komast að samkomulagi um að afgreiða þau mál sem samstaða er um og ljúka öllu sem máli skiptir í maí eða júní og boða svo til kosninga seinni partinn í september.

Sýni bæði stjórn og stjórnarandstaða skynsemi og samningalipurð, gæti þetta nægt til að ná sáttum um hæfilegan undirbúningstíma, þannig að öllum sem vilja bjóða fram, gefist raunhæfur möguleiki. Líklegast myndi almenningur virða slíka niðurstöðu.

Á hinn bóginn er þetta alls ekki gefið. Loforðið um kosningar í haust var í rauninni nokkuð loðið og sú hótun virðist liggja í loftinu, að engar kosningar verði haldnar fyrr en ríkisstjórnin hefur komið öllum þingmálalista sínum í gegn. Það er beinlínis brjálæðiskennd hugmynd og verði þetta reynt lenda menn aftur handritslausir á sviðinu í öðrum þætti, sem þá tekur svipaða stefnu og sá fyrsti.

Þá fara mótmæli aftur stigvaxandi og á endanum hrökklast stjórnin einfaldlega frá. Löggan nennir þessu ekki endalaust og hefur að auki ýmislegt fleira á sinni könnu en að vernda óvinsæla stjórnmálamenn fyrir eggjum og tómötum.

Og fari svo, verður ekki um annað að gera en að rjúfa þing og kjósa strax, sem líklega þýðir í lok maí eða byrjun júní. Þótt mörgum þyki þetta freistandi tilhugsun, er það ekki endilega besti kosturinn. Það er almennt gott að gefa sér dálítinn tíma til að hugsa. Það gildir alveg jafnt um stjórnmálamenn og kjósendur sjálfa.

Trúverðugan valkost, takk

Að pírötum frátöldum er stjórnarandstaðan furðulegt samsafn örflokka, sem hafa eiginlega ekkert meiri tiltrú en stjórnarflokkarnir. Og er þá reyndar nokkuð langt til jafnað.

Á hinu pólitíska leiksviði standa nú sex flokkar. Þrír þeirra eru af sama meiði. Samfylkingin og VG, sem ekki náðist að sameina fyrir nærri 20 árum vegna persónulegrar óvildar milli fáeinna einstaklinga. Og svo Björt framtíð, sem varð til með Tarzansveiflum tveggja góðra vina, sem sáu þingsætin sín gufa upp.

Mér er reyndar nokk sama hvað það fólk heitir, sem situr á þingi.

En það má gera kröfu til þess, að fólk, sem hefur nokkurn veginn sömu grundvallaskoðanir, geri kjósendum grein fyrir því. Ef ekki með því að sameina þessa þrjá „flokka“, þá allavega með því að mynda kosningabandalag og bjóða  fram sameiginlegan lista eða að lágmarki sameiginleg grundvallarstefnumál. Það ætti að vera vandalítið og slíkt bandalag getur bæði sett fram trúverðuga meginstefnu og boðið upp á trúverðugan leiðtoga og forsætisráðherraefni: Katrínu Jakobsdóttur.

Aðild að slíku bandalagi þarf að sjálfsögðu líka að bjóða þeim framboðum, sem ekki náðu inn þingmönnum síðast, en eiga þó sama erindi við kjósendur. Það er óþarfi að meira en tíundi hluti kjósenda eigi enga fulltrúa á þingi, einungis vegna mjög óbilgjarna kosningalaga.

Píratar taka væntanlega ekki formlega þátt í kosningabandalagi, en samstarf þeirra og mið-vinstriflokkanna liggur beint við. A.m.k. sum stefnumál verða óhjákvæmilega hin sömu. Nýja stjórnarskráin er t.d. ósköp einfaldlega númer eitt.

Bandalagi örflokkanna fylgja þó fórnir. Persónulegur metnaður einstakra þingmanna verður að víkja. Nokkrir núverandi þingmenn gætu þurft að læra þá beisku lexíu, að málefnin eiga heima í fyrsta sæti. Bæði flokkar og einstaklingar eru hégómi í því samhengi.

Við þurfum sem sagt þingmenn, sem leggja meiri áherslu á málefnin en fallega áletrun á legsteininn sinn.

Nýja Ísland fæst ekki bara með því að smella fingrum.

Tjaldið fellur

Þriðja þætti þessar merkilegu leiksýningar lýkur á kosninganótt, hvort sem hún verður í vor, sumar eða haust. Hvort þriðji þátturinn verður sýndur í leikhúsi fáránleikans, ræðst algerlega af viðbrögðum þeirra sem nú eru í stjórnarandstöðu. Það er nákvæmlega núna og á allra næstu vikum, sem þetta fólk hefur tækifæri til að hætta að tuða um smáatriði og stóla og sameinast um það sem raunverulega skiptir máli.

Í því sambandi er vert að hafa í huga að þegar tjaldið fellur á kosninganótt, liggja fyrir úrslit sem gilda í heil fjögur ár.