Ný ríkisstjórn fyrir vorið

Þegar litið er yfir drög að ályktunum flokksþings Framsóknarflokksins, sem haldið verður um helgina, liggur ljóst fyrir að í þeim málum sem mestu skipta á Framsóknarflokkurinn miklu fremur samleið með Samfylkingunni og Bjartri framtíð en Sjálfstæðisflokknum. Og þegar svo stendur á, liggur auðvitað beinast við að mynda nýja ríkisstjórn þeirra flokka sem hafa nokkuð sambærilega sýn á mikilvægustu málaflokkana.

Ef heilbrigð skynsemi fengi að ráða, svona einu sinni til tilbreytingar, væri ekki bara unnt, heldur auðvelt, að mynda nýja ríkisstjórn fyrir vorið.

Framsóknarflokkurinn er ekki hægri flokkur í eðli sínu. Hann er troðfullur af félagshyggjufólki. Þótt greina megi fáeinar undantekningar í þingflokknum, finnst mér ótrúlegt að framsóknarþingmönnum líði almennt vel í samstarfi við svæsnustu og tillitslausustu gróðafíkla landsins.

Það eru líka greinilegir brestir í stjórnarsamstarfinu. Og það sem meira er. Ágreiningurinn snýst um fá en stór mál, grundvallarmál, sem skipta alla þjóðina miklu. Þetta gildir t.d. um eignarrétt á náttúruauðlindum. Sjálfstæðismenn vilja koma eignarrétti sjávarauðlinda svo kyrfilega í einkaeigu, að ekki verði aftur snúið. Framsóknarmenn vilja þvert á móti auðlindaákvæði í stjórnarskrá og tryggja að ríkið fari með eignarréttinn og heimildina til að leigja nýtingarrétt til útgerðarfyrirtækja.

Sjálfstæðismenn vilja líka koma Landsvirkjun í einkaeigu sem fyrst, enda er fyrirséð að sú mjólkurkýr fari að skila hreinum rjóma, jafnvel innan fárra ára. Eftir 10-20 ár má hiklaust reikna með að arður Landsvirkjunar nemi tugum milljarða á ári. Framsóknarmenn sýna félagshyggju sína með því að vilja fá þá peninga í ríkiskassann. Sjálfstæðismenn ætla hins vegar að stinga þeim í rassvasann.

Hér má svo bæta við húsnæðisumbótum Eyglóar Harðardóttur, sem nú er búið að tefja í nærri tvö ár og enn er verið að reyna bregða fæti fyrir. Byggingar leiguíbúða án gróðasjónarmiða gætu hafist strax í vor, ef þessir þrír flokkar tækju saman höndum.

Bara þessi þrjú mál eru í eðli sínu svo stór að þau má hiklaust kalla mikilvægustu viðfangsefni Alþingismanna um þessar mundir. Auðlindirnar, bæði í sjó og á landi, geta innan fárra áratuga skilað ríkissjóði mjög stóru hlutfalli þeirra tekna, sem hann þarf á að halda. Og skattar launafólks geta þá lækkað sem því nemur.

Ný ríkisstjórn Framsóknarflokks, Samfylkingar og Bjartrar framtíðar yrði merkileg að því leyti að miðjustjórn hefur aldrei verið við völd á lýðveldistímanum. Flokkarnir yst til hægri og yst til vinstri yrðu báðir látnir sitja hjá.

Auðvitað ber ýmislegt á milli, en í rauninni eru þar ekki sjáanleg nein stór deilumál. ESB-aðild er ekki á næsta leiti. Kannski næðist samkomulag um að halda þjóðaratkvæðagreiðslu samhliða þingkosningunum 2017.

Framsóknarflokkurinn er í slæmri klemmu. Ef hann heldur áfram á þessari braut bíður hans afdrifaríkt skipbrot í næstu kosningum. Sem forystuafl í kraftmikilli miðjustjórn gæti hann fengið mun hagfelldari úrslit.

Slík stjórn þarf að taka til hendinni af bæði dugnaði og hörku. Hún þarf að innheimta alvörugjald af ofsagróða útgerðarinnar, bæta úr brýnni neyð fjölmennra hópa þjóðarinnar með stórátaki í byggingu ódýrra leiguíbúða og bæta lífskjör þess allstóra meirihluta landsmanna sem hefur meðallaun eða minna með hækkun skattleysismarka upp í 200 þúsund á mánuði.

Og það er ekki nóg með að þetta séu allt saman brýn verkefni. Það vill líka svo til að þau eru öll vænleg til vinsælda.