Lífið er saltfiskur

Enn eina ferðina er hin venjubundna óhróðursherferð hafin þegar íslenskir launamenn reyna að bjarga buddu heimilisins úr klóm skipulagðra gengisfellinga íslensku valdaklíkunnar. Herferðin er vel skipulögð í gegnum val á fréttum og viðmælendum, það blasir við í hverjum fréttatíma. Þetta er afleiðing þess að búa í veiku efnahagskerfi með gjörónýtan gjaldmiðil sem stjórnvöld spila með til þess að redda hlutunum fram á næsta dag.

 

Spurningar fréttamanna einkennast ávalt að því að málinu er stillt upp með þeim hætti að launamennirnir séu hreinræktaðir skúrkar sem níðist á saklausu fólki og aumingjans eigendur litla sæta fyrirtækisins sem hafa fengið milljarða í arði horfa örvæntingafullir fram á minni arðgreiðslur.

 

Ráðherrar flokkanna sem kenna sig við frjálsa samninga og „stétt með stétt“ (þvílík öfugmæli) mæta í viðtöl, hella úr eyrunum og horfa ábúðarfullir í augu þjóðarinnar og segja: „Nú verðum að sýna ábyrgð.“ Hvergi í veröldinni hafa stjórnvöld beitt launamenn jafnoft ofbeldi með lagasetningu og íslenskir ráðherrar Framsóknar og Sjálfstæðismanna.

 

Manni verður síðan óglatt að horfa upp á já-kórinn jarma með valdastéttinni

 

Og svo þegar launamenn láta undan þrýsting og undirrita, þá mæta ráðherrar og þingmenn í sjónvarpið og taka viðtal við sjálfa sig. Það er þjóðarmein hversu slaka kjarasamninga stéttarfélögin gera. Lægstu laun eru verkalýðshreyfingunni til skammar. Við sem vildum svo gjarna hækka verulega lægstu bætur almenn tryggingakerfisins getum það ekki vegna þess að það gengur vitanlega ekki að bætur séu hærri en lægstu taxtar.“

 

Þessu hugarfari er ágætlega lýst með orðum nóbelsskáldsins okkar; “Verslunarskipulagið dregur manninn niður í gróðafíkn seljanda, sem hefur ekki framar neitt takmark tilveru sinnar annað en það að eignast penínga og óverulegt glíngur. Öll fyrirbrigði mannlegrar tilveru eru gerð að spurníngu um kaupgetu og gjaldþol. Gleypugángurinn er í senn gerður að boðorði, fyrirheiti og takmarki” (Dagleið á fjöllum).

 

Útborgaður arður og gengi hlutabréfa og viðskipti hafa blindað marga. Gagnrýnislaust fjalla fjölmiðlar um hagnað á verðbréfaviðskiptum. Allt sem getur skilað auknum arði er talið réttlætanlegt. Sjónarmiðum launþega er vikið til hliðar, gróðafíknin ræður. Mannleg reisn og samskipti gleymist.

 

Sé á það minnst að verja hluta arðs til þess að hækka laun þá er umsvifalaust skipt yfir að ekki megi raska stöðugleika og verið sé að kalla á óðaverðbólgu. Það telst svo fyrir neðan velsæmi að verja sjónarmið sem ganga gegn gróðafíkninni. Það gleymist að fjármagnið væri einskis virði ef ekki kæmi til hin vinnandi hönd og skapaði verðmætaaukningu í framleiðslu fyrirtækjanna. Hlutskipti gróðafíkla er að mínu mati aumkvunarvert, því “þegar öllu er á botninn hvolft þá er lífið umfram alt saltfiskur en ekki draumaríngl” (Salka Valka).“