ASÍ

Hún er alloft harla einkennileg umræðan um ASÍ og oftast er hún reist á innistæðulausum fullyrðingum einstaklinga sem hafa þann tilgang einan að upphefja sjálfa sig á kostnað annarra og þá verður forseti ASÍ æði oft skotmarkið.

 

ASÍ er skrifstofa sem er rekinn af landssamböndum launamanna á almenna vinnumarkaðnum. Til þessa reksturs var stofnað af hagkvæmni ástæðum. Sameinast um ráðningu lögfræðinga og hagfræðinga til þess að vinna úr gögnum frá hinu opinbera og gefa umsagnir til ráðuneyta og Alþingis. Eins er það hlutverk þeirra að meta ýmis deiluatriði sem upp koma sem snerta vinnumarkaðinn.

 

Ef þetta fyrirkomulag væri ekki þá væri hvert landsamband fyrir sig að sinna þessum verkefnum með mun meiri heildartilkosnaði. Í rekstri ASÍ er auk þess sameinast er um rekstur verðlagseftirlits og hagfræðilíkans til þess að geta með haldbærum gögnum lagt mat á efnahagsstjórnina. Þessir starfsmenn eru síðan virkir aðstoðarmenn samninganefnda verkalýðsfélaganna. Fræðslustarfsemi er einnig umsvifamikill þáttur í starfsemi ASÍ.

 

Kosið er í miðstjórn ASÍ með þeim hætti að hver starfsgrein tilnefnir tiltekinn fjölda fulltrúa í samræmi við fjölda launamanna í hverju sambandi. Sem dæmi má td nefna að Landsamband verslunarmanna hefur ekkert með það gera hvaða fulltrúa Starfgreinasambandið velur í miðstjórn og starfsnefndir á vegum ASÍ eða inn á þing og ársfundi sambandsins.

 

Miðstjórn ASÍ fer með ákvarðanatöku hvað varðar rekstur þessarar sameiginlegu skrifstofu. Vitanlega þarf að velja einhvern málsvara fyrir ASÍ. Hans hlutverk er að kynna ákvarðanir miðstjórnar og eins niðurstöður frá lagadeild og eða hagfræðideild. Þar er viðhöfð sú regla að velja einstakling með mjög haldgóða þekkingu á efnahagslífinu og velferðarkerfinu.

 

ASÍ er ekki samningsaðili á vinnumarkaði eins og margir virðast halda. Svo einkennilegt sem það nú er þá tala menn, meir að segja einstaklingar og jafnvel formenn innan úr verkalýðshreyfingunni, eins og forseti ASÍ sé einn síns liðs að gera kjarasamninga. Þessir einstaklingar haga máflutning sínum ávalt þannig að þeir eigi greiða leið inn í spjallþættina og eru þar með kostulegar yfirlýsingar og oft hreint skítkast í garð forseta ASÍ og starfsmenn ASÍ.

 

Því meira sem þeir skíta út samstarfsmenn sína í verkalýðshreyfingunni þeim mun oftar er þeim boðið í spjallþættina og fréttatímanna. Þessir einstaklingar eru undantekningalítið einir um skoðanir sínar og þurfa aldrei að standa við fullyrðingar sínar sakir getu- og kunnátuleysis fréttamanna. Svo einkennilegt sem það nú er þá kemur það fyrir á hverju einasta þingi ASÍ að þeir eru einir á móti öllum á þinginu. En samt eru ætíð tekinn viðtöl við þá, ekki málsvara meirihlutans.

 

Við ættum að spyrja okkur þeirra spurningar hvers vegna ný króna í janúar 1981 þegar tvö núll voru tekin aftan af þáverandi krónu er orðin að um liðlega 4.000 krónum sé litið á verðlagsreiknivél Hagstofu Íslands.

 

Verkalýðshreyfingin hefur á þessum tíma barið í gegn launahækkanir upp á tugi prósenta á hverju ári, á meðan samið hefur verið um nokkur prósent launahækkun í nágrannalöndum okkar, en þrátt fyrir litlar launahækkanir nágranna okkar standa þeir upp með töluvert betri kaupmátt. En stjórnmálamenn og álitsgjafar spjallþáttanna saka hins vegar verkalýðshreyfinguna um að gera arfaslaka kjarasamninga, þrátt fyrir að þeir viti upp ásig skömmina um að eyðileggja jafnharðan niðurstöður íslenskra kjarasamnionga með því að fella gengi krónunnar. Ástæða er að halda þvi til haga að hefja þá umræðu daginn eftir samþykkt kjarasamninga og helda henni áfram þartil líður að endurnýjun kjarasamninga þá snúa þeir blaðinu við og segja ábúðarfullir í sjónvarpsfréttunum að nú verði launamenn að sýna ábyrgð.

 

Hrunið svipti tjöldunum frá hinu gjörspillta samfélagi sem valdastéttin hefur búið íslenskum almenning með takmarkalausri græðgi og miskiptingu þess arðs sem auðlindir þjóðarinnar gefa.  Launamenn öxluðu byrðar sínar á með verið að reisa samfélgið úr rústunum og voru tilbúnir að gera kaupamáttarsamninga. En ný ríkisstjórn Framsóknar og Sjálfstæðismanna brást að venju við með því að ógilda samninga við launamenn um VIRK og jöfnun örorkubyrði lífeyrissjóða. Þeir samningar voru gerðir sakir þess óréttis að sjóðsfélagar lífeyrissjóðs opinberra starfsmanna þurftu ekki að upplifa skerðingar vegna vaxandi örorkubyrði í samfélaginu. Sigmundur Davíð henti þessum löglega gerða samning í ruslafötuna sagði að það væri nóg af peningum í lífeyrissjóðunum og opinberaði þar fullkomið þekkingarleysi sitt á lífeyriskerfinu og skeytingarleysi á afkomu lífeyris- og örorkubótaþega .

 

Steinin tók úr þegar Sigmundur Davíð og Bjarni gerðu síðan kjarasamninga við tvo hópa á síðasta ári upp tífalda þá launahækkun sem launamenn höfðu samið um. Nú er nóg komið sögðu launamenn og nú verður að stokka spilinn og gefa aftur. Forsætis- og fjármálaráðherra mæta nú hvern fréttatímann á fætur öðrum örvæntingarfullir og með kostulegar skýringar og kallandi tilskipanir til launamanna. En trúverðugleiki þeirra er horfinn út veður og vind og launamenn grípa til neyðarvopna sinna og munu tukta ríkisstjórnina til hlýðni.

 

En umræðuhefðin á Íslandi veldur því að spjallþættir fjölmiðlanna eru fullir af skrumurum, sem vísa á bug öllum staðreyndum því þá yrðu ræður þeirra verðlausar og þeir væru berir af skruminu. Spjallþættirnir vöktu upp afl, sem á ekkert erindi í valdastóla lýðræðisríkis sem vill taka af alvöru á sínum vandamálum. Það blasir við okkur þessa dagana

 

Samningsrétturinn er í höndum verkalýðsfélaganna en stundum fara einhver verkalýðsfélög í samflot. Stundum þarf að eiga samskipti við stjórnvöld vegna samninga. Þau samskipti fara ætíð í gegnum starfsfólk ASÍ enda hefur það yfirburðaþekkingu á þessum málaflokkum. Undantekningalaust margfalt betri þekkingu en td stjórnmálamenn og ráðherrar, enda líður vart sú vika að starfsfólk ASÍ sé að benda á rangfærslur í fullyrðingu stjórnmálamanna.

 

Í samflotum verkalýðsfélaga er oftast ákveðið að það sé forseti ASÍ sem verði málsvari fyrir sameiginlega samninga. Hann er þar ekki kynna sýnar persónulegu skoðanir heldur ákvarðanir samninganefndanna. Um stefnu verkalýðshreyfingarinnar ráðfærir hann og starfsfólk sig við miðstjórn ASÍ.

 

Sérstök ástæða er minna á að það eru félagsmenn viðkomandi stéttarfélags sem samþykkja eða fella kjarasamninga. Þar kemur starfsfólk ASÍ hvergi nærri. Sama á við um afgreiðslu á verkföllum.

 

Það eru landsamböndin sem velja fulltrúa eftir tilteknum reglum á ársfundi ASÍ. Þar er ákveðið hver forseti ASÍ sé. Það er ekkert inn í myndinni eins og sumir halda fram að stærstu landssamböndin geti tekið til sín þau völd að kjósa þann sem þeim þóknast án samþykkis minni stéttarfélaganna.

 

Nú á tímum eru stóru landssamböndin orðin það sterk að þau geta auðveldlega starfað án aðkomu ASÍ t.d. eins og verslunarmenn eða iðnaðarmannasamfélagið og næsta víst að ef starfsemi ASÍ er ekki rekinn á þessum jafnréttisgrundvelli þá munu þau kveðja þetta samstarf. En fullyrðingar á þessum forsendum eru einmitt einungis settar fram til þess að stofna til deilna og upphefja helstu prímadonnur spjallþáttanna.